Η Πηνελόπη Δέλτα. Γράφει η Andri Λύτρα από την συντακτική ομάδα του arisvinews.

Η Πηνελόπη Δέλτα υπήρξε μία από τις πιο ενδιαφέρουσες και δυναμικές γυναικείες παρουσίες της νεοελληνικής ιστορίας, τόσο στον τομέα της παιδείας, όσο και της πολιτικής-κοινωνικής ζωής. 

Η παρουσία και η συμμετοχή της στα λογοτεχνικά και πολιτικά δρώμενα άφησε την δική της σφραγίδα.

Η οικονομική επάρκεια της οικογένειάς της και οι ικανότητες, της επέτρεψαν να συμμετάσχει κα να συντελέσει στην αναδιοργάνωση και τις ανακατατάξεις της ελληνικής λογοτεχνίας και γλώσσας. Οι επαφές και η αλληλογραφία με δημοτικιστές συγγραφείς, ιστορικούς και πολιτικούς της εποχής, η συμμετοχή της στον Εκπαιδευτικό Όμιλο, η σχέση της με τον Ίωνα Δραγούμη, η έντονη φιλανθρωπική της δράση, στα ταραγμένα χρόνια του Ελληνοτουρκικού  πολέμου, του Μακεδονικού Αγώνα, του κινήματος στο Γουδί, των Βαλκανικών πολέμων, του εθνικού διχασμού, του Ά Παγκόσμιου πολέμου και τέλος της γερμανικής εισβολής στην Αθήνα, η οποία και στάθηκε μοιραία για την ίδια, χαρακτηρίζουν την προσωπικότητα της Πηνελόπης Δέλτα. 

Η ενεργή συμμετοχή της Πηνελόπης Δέλτα στα κοινωνικά, πολιτικά, και λογοτεχικά τεκταινόμενα συνδυάζονται με μία γοητευτική, δυναμική και ευφυή γυναικεία φύση και οδηγούν στην παραγωγή ενός συγγραφικού έργου που αντικατοπτρίζει μέρος των κοινωνικών προβληματισμών, την εθνική-Ορθόδοξη συνείδηση μέσα από την κριτική της ματιά. Η Δέλτα επιδίδεται στην συγγραφή μυθιστορημάτων (ιστορικών, αστικών, θρησκευτικών), διηγημάτων και παραμυθιών, ενώ εκδίδει και μελέτες της σχετικές με την ανατροφή των παιδιών και τις ιδέες της για τα αναγνωστικά της εποχής.

Μέσα από το έργο της λοιπόν, εκφράζεται το πνεύμα της εποχής κατά την οποία έζησε, ενώ ταυτόχρονα αναδύεται και η φυσιογνωμία του ελληνικού «έθνους.

Ο λογοτέχνης, ακόμη και όταν γράφει για περασμένες εποχές, μιλά για την εποχή του. Ένα λογοτεχνικό έργο με τις στοχεύσεις της Δέλτα αποδίδει πρόσωπα και ιδέες του παρόντος με τρόπο πολύ πιο άμεσο από ότι τα λιγότερο «στρατευμένα»  λογοτεχνήματα»

 Είναι προφανές πως η ανησυχία της για το έθνος από τη μία πλευρά και η ένταξή της στο δημοτικισμό από την άλλη, την ώθησαν να γράψει ιστορικά μυθιστορήματα, και μάλιστα, θα έλεγα... ότι ήταν αυτοί οι δύο παράγοντες που της επέτρεψαν να γράψει τα πρώτα της μυθιστορήματα εμπνεόμενη από τη βυζαντινή ιστορία. Ο χαρακτηρισμός στηρίζεται στο γεγονός ότι οι ήρωες δρουν σε καθορισμένο ιστορικό, χρονικό και γεωγραφικό πλαίσιο, ενώ αρκετοί από αυτούς αποτελούν υπαρκτά ιστορικά πρόσωπα.

Γραμμένα μέσα από το εθνικιστικό πρίσμα της πρώτης γενιάς των δημοτικιστών, τα μυθιστορήματα της Δέλτα θεωρήθηκαν απαραίτητα και από τα πιο σημαντικά αναγνώσματα για όλες τις γενιές των Ελλήνων. 

Το αρχείο της Πηνελόπης Δέλτα είναι ιδιαίτερα πλούσιο, όχι μόνο όσον αφορά στο μυθιστορηματικό έργο της, αλλά και το προσωπικό της αρχείο, το οποίο περιλαμβάνει τα ημερολόγιά της, τις αναμνήσεις της, τις μαρτυρίες ανθρώπων που έζη-σαν εκείνη την εποχή και την αλληλογραφία της με τους λόγιους και ανθρώπους των γραμμάτων, της πολιτικής και της εκπαίδευσης.

Επίσης χάρη στα γραπτά της, είτε είναι λογοτεχνικά είτε στοχεύουν στην προσωπική ψυχική ανακούφιση της Δέλτα, μας φέρνουν σε επαφή όχι μόνο με τη λογοτέχνη και τη μέθοδο συλλογής πληροφοριών και εργασίας της, αλλά και με τον άνθρωπο, καθώς αναδύονται οι προβληματισμοί, οι απόψεις και τα συναισθήματά της.

Είναι γνωστό ότι η ίδια κάθε άλλο παρά απομακρυσμένη ήταν από τα κοινωνικά, πολιτικά και γενικότερα ιστορικά γεγονότα που λάμβαναν χώρα στην Ελλάδα. Μέσα λοιπόν από την επαφή με τα ημερολόγιά της και το έργο της ήταν επιθυμητή και η επαφή με την ιστορία όχι μέσα από ένα ψυχρό βιβλίο ιστορίας. Στις προσωπικές μου προθέσεις, είναι η γνωριμία με την ιστορία εκ των έσω. Ακόμη μια αιτία που γράφω το συγκεκριμένο άρθρο είναι η ανάδειξη του Εθνισμού των Ηρώων και της Δέλτα. 

Η προσωπική επαφή κατά την παιδική ηλικία με τα βιβλία της Πηνελόπης Δέλτα, αποτελούν το έναυσμα, με στόχο την  μελέτη, την έρευνα, και την διεύρυνση των ιστορικών γνώσεων.

Αδιαμφισβήτητα, η ζωή και το έργο της Πηνελόπης Δέλτα αποτελούν το συνδυασμό ιστορίας, ιδεολογίας, προσωπικής μαρτυρίας, καταγραφής, συμμετοχής, έρευνας και συλλογής στοιχείων, προσωπικής τοποθέτησης, ανάπτυξης συναισθημάτων και σχέσεων με υπαρκτά πρόσωπα της εποχής. Πέρα από την ενασχόληση με το προαναφερθέν σύνολο πληροφοριών για διδακτικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς, η ύπαρξη εσωτερικών κινήτρων αποτελεί την κύρια αιτία επαφής με και μελέτης του έργου της ίδιας, αλλά και των μελετών που έχουν πραγματοποιηθεί για αυτό.

“Όταν ήμασταν παιδιά, οι περισσότεροι από εμάς, απεχθανόμασταν τα βιβλία και το διάβασμα. Αυτό συνέβαινε επειδή είχαμε ταυτίσει το διάβασμα με το σχολείο, το πρωινό ξύπνημα, την πίεση, τις φωνές των δασκάλων και των γονέων μας.

Το αντιμετωπίζαμε ως κάτι που πρέπει να κάνουμε, ως αγγαρεία και για αυτό οι περισσότεροι ήθελαν να τελειώσουν γρήγορα, ώστε να ασχοληθούν με κάτι άλλο πιο ευχάριστο, όπως για παράδειγμα το παιχνίδι. Πόσα είναι όμως τα εφόδια που χαρίζει το διάβασμα σε ένα παιδί; Και πώς θα μπορούσε ένας γονιός να κάνει το παιδί του ν’ αγαπήσει τα βιβλία;

Τι χαρίζει η ανάγνωση ενός Ελληνοχριστιανικού βιβλίου στα παιδιά μας ; Η ιστορία ενός καλού βιβλίου, κάνει τα παιδιά να δουν κάποια πράγματα πιο ρεαλιστικά. Μέσα από Ελληνική παιδεία, θα διδαχτούν, τα Χριστιανικά αξίώματα, που πιθανόν, αρκετοί γονείς, να μην είναι σε θέση να μεταφέρουν και να τα εξηγήσουν. Επίσης μαθαίνουν, να νικούν τους φόβους τους, να γίνονται πιο δυνατά, μέσα από την Ελληνική ιστορία, καθώς ταυτίζονται με τους Χριστιανούς Ήρωες, με συνέπεια, να έρχονται αντιμέτωπα, με κάποιους δικούς τους φόβους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βρίσκουν τρόπους, και διεξόδους, να τους ξεπερνούν.

Αρχίζουν να εισέρχονται στην σημαντική διεργασία, να σκεφτούν πώς θα μπορούσαν να λύσουν ένα σημαντικό θέμα. Μέσα στα Ελληνικά ιστορικά και Χριστιανικά βιβλία, υπάρχουν πολλά υπερπολύτιμα ηθικά διδάγματα και αξιώματα. Ένα καλό ιστορικό βιβλίο είναι μία πολύ καλή αφορμή για διάλογο, να συζητήσουμε την ιστορία με τα παιδιά, να τα ρωτήσουμε και να απαντήσουμε στις απορίες τους. Τα Ελληνόπουλα είτε θα αξιοποιήσουν τις αξίες του έθνους και της  Ορθοδόξου πίστεως, για να γίνουν με την βοήθεια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, άξιοι Έλληνες, είτε θα τα αφήσουμε έρμαια στις νεοταξικές αθλιότητες που έχουν σκοπό να μετατρέψουν την παιδεία, σε κέντρο άθεων-ανήθικων ατόμων, ελεγχόμενων και καθοδηγούμενων, από τις διεστραμμένες επιταγές της Νέας Τάξης Πραγμάτων.

Όμως για να γίνουν τα παιδιά μας Έλληνες θα πρέπει να έχουν Ελληνοχριστιανική παιδεία. Από την στιγμή πού έχει καταργηγθεί η Εθνική και η Ορθόδοξη παιδεία από τα σχολεία, θα πρέπει μόνοι μας, να βοηθήσουμε τα παιδιά μας προς αυτήν την κατεύθυνση, ώστε να αποκτήσουν τα απαραίτητα εφόδια. Μας έκοψαν σκόπιμα απὸ τις πολιτιστικές μας ρίζες .

Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου, εiναι το καλύτερο βιβλία όλων των εποχών. Θα βοηθήσει σε πολύ σημαντικό βαθμό ώστε να γίνουν τα παιδιά Έλληνες και Ελληνίδες. Όσα χρόνια και να περάσουν, όσο και να ισχυρίζονται μερικοί απάτριδες πως τα μυθιστορήματα της Πηνελόπης Δέλτα “κάνουν” εθνική προπαγάνδα, δεν θα πάψουν ποτέ να είναι τα αγαπημένα των παιδιών. Το βιβλίο "Στον καιρό του Βουλγαροκτόνου", είναι ένα Ιστορικό μυθιστόρημα, στο οποίο αναφέρονται πολλά ιστορικά στοιχεία, τοποθεσίες και γεγονότα. Αποτελεί συνέχεια του πρώτου βιβλίου της Πηνελόπης. Δέλτα “Για την Πατρίδα”. Τα κύρια γεγονότα (ο πόλεμος, οι μάχες και ορισμένα ιστορικά πρόσωπα μας δείχνουν, τις διαχρονικές προσπάθειες, να επιβιώσουμε ως έθνος.

Ένα ευκολοδιάβαστο βιβλίo, βασισμένο σε ιστορικά γεγονότα. Αν και χαρακτηρίστηκε ως “παιδικό”, διαβάζεται πολύ ευχάριστα και από ενήλικες. Το έπος “Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου” είναι ένα σημαντικό ιστορικό μυθιστόρημα της Πηνελόπης Δέλτα, που περιγράφει τους αγώνες του Ρωμαϊκού κράτους σε περιόδους μεγάλης δόξας. Η Πηνελόπη Δέλτα είναι μια εξαιρετική συγγραφέας-αφηγήτρια.

Σε κάνει να βλέπεις μπροστά σου τις εικόνες από τα στρατεύματα, τους Βασιλείς, τους στρατηγούς  που απελαύνουν, από ερωτευμένες καρδιές, μάχες, κατασκοπείες, θριάμβους, ανθρώπινες απώλειες, θυσίες, αλληλεγγύη, στρατηγικούς σχεδιασμούς. Μας παρουσιάζει μια εποχή και μια προσωπικότητα, αυτή του Βασίλειου Βουλγαροκτόνου και του Κωνσταντίνου Κρηνίτη, πριν από χίλια έτη, και μας τα περιγράφει, σαν να γίνονται, σήμερα και να ζούνε στην σύγχρονη εποχή.

Η περιγραφή της δείχνει όχι μόνο την πλευρά των Ελλήνων, αλλά και των Βουλγάρων, μέσα από τις τραγωδίες που εκτυλίσσονται στα 32 χρόνια των πολέμων μεταξύ Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Βουλγαρίας. Σε αυτά τα αιματοβαμμένα χρόνια παρακολουθούμε μια ερωτική ιστορία που διχάζει τις ζωές τριών ανθρώπων που γνωρίστηκαν παιδιά, χάθηκαν αιχμάλωτοι στα χέρια του εχθρού και ξανασυναντήθηκαν 15 χρόνια μετά.

Στο βιβλίο βλέπουμε ενέδρες, μάχες, αιχμαλωσίες, προδοσίες, και το πώς γλιτώνουν οι ήρωες, από τον θάνατο. Στους Βούλγαρους στρατηγούς που αιχμαλώτιζε ο Βασίλειος τους έδινε χρήματα και αξιώματα, με την προυπόθεση να σταματήσουν τον πόλεμο ενάντια στην αυτοκρατορία. Όμως με την πρώτη ευκαιρία, οι Βούλγαροι στρατηγοί έφευγαν και πήγαιναν δίπλα στον Σαμουήλ και ξαναέπιαναν τα όπλα. 

Οι τρομεροί επίορκοι Βούλγαροι, Δραξάν, Ιβάτζης,, πρωταγωνιστούν σε έναν πόλεμο μέχρι τελικής πτώσεως με τον αυτοκράτορα Βασίλειο Β. Έναν στρατηγό και πολιτικό που πέρασε την ζωή του επάνω στο άλογο στις μάχες, από μικρός ως τα 69 του χρόνια θριαμβευτής στις μάχες, ευέλικτος και εύστροφος στο μυαλό και γρήγορος στις αποφάσεις του.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΡΗΝΙΤΗΣ, ΑΛΕΞΙΑ ΑΡΓΥΡΟΥ ΚΑΙ ΜΙΧΑΗΛ ΙΓΕΡΙΝΟΣ

Εiναι η ιστορία τριών νέων, που ζουν στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία την εποχή του Βασιλείου Β´. Ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β, μεγάλωσε με δική του μέριμνα, όλα τα ορφανά των σκοτωμένων Ελλήνων στρατιωτών, στους πολέμους, κατά την διάρκεια της βασιλείας του. Ένα από αυτά τα παιδιά ήταν η Αλεξία Αργυρού. Τον Δεκαπενταύγουστο του 1004 μ.Χ. o ηλικιωμένος Παγράτης, φτάνει στην Αδριανούπολη μαζί με την μικρή και ορφανή πλέον, Αλεξία Αργυρού, κόρη του στρατηγού Αλέξιου και της Θέκλας. 

Το ίδιο βράδυ του Δεκαπενταύγουστου (1004 μ,Χ.) η Αδριανούπολη πυρπολείται από τους Βούλγαρους, και ολόκληρος ο άμαχος πληθυσμός της εξοντώνεται, η αιχμαλωτίζεται. 

Ανάμεσα τους, βρίσκεται και ο γιος του διοικητη της Αδριανούπολης ο Κωνσταντίνος Κρηνίτης, ο φίλος του Μιχαήλ Ιγερινός μαζί με τον Παγράτη και την Αλεξία αιχμαλωτίζονται. Τα δύο αγόρια μεγαλώνοντας στην αιχμαλωσία, ορκίζονται να πάρουν εκδίκηση. 

Η παγκόσμια Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, είχε μακράν τον πιό οργανωμένο στρατό στον κόσμο, σε όλους τους τομεiς. Μεταξύ άλλων και στην κατασκοπεία. Ο Νικήτας ηταν παιδικός φίλος, με τον γιο του Παγράτη. Ο Νικήτας ήταν κατάσκοπος των Ρωμαίων, με τον οποίο γνωρίζονται, τους στρατολογεί στο μυστικό τάγμα των κατασκόπων, και έκτοτε συνεργάζονται. Ήταν προσεκτικός, έμπειρος, ικανός, έξυπνος, γενναίος, προστατευτικός, αλλά και ριψοκίνδυνος όταν το απαιτούσαν οι περιστάσεις.

Στην πορεία τα δύο αγόρια συναντούν ξανά την Αλεξία Αργυρού, η οποία λίγα χρόνια μετά τα γεγονότα της Αδριανούπολης, ηταν γνωστή ως μουγκή, η οποία περιφέρεται στα βουνά, και επικοινωνεί με νοήματα, μεταφέροντας κρυφά μηνύματα από τους Βούλγαρους στους Έλληνες. Κωνσταντίνος, Μιχαήλ και Αλεξία πορεύονται μέσα σε κινδύνους, για την Ελλάδα-Ορθοδοξία, καθώς αναπτύσσεται μεταξύ τους, μια δυνατή φιλία, που θα εξελιχθεί σε παράφορο αγνό-έρωτα.

Έναν έρωτα που τα δυο αγόρια προσπάθησαν να απαρνηθούν, για να μην προδώσουν την Ελλάδα και για να μην ματαιώσουν τον ιερό σκοπό, που ήταν ο αγώνας για το έθνος και τον αυτοκράτορα Βασίλειο Β. Εδώ βλέπουμε για πολλοστή φορά την φιλοπατρία, και την διαφύλαξη των εθνικών αξιών, που διέπει τους Έλληνες του μεσαίωνα. Όλους εκείνους τους αιώνες οι πρόγονοι μας έδιναν σκληρούς αγώνες, προκειμένου να διαφυλαχθούν η ακεραιότητα και η συνέχεια της πατρίδας μας. Για αυτό υποτάσσουν κάθε ατομικό δικαίωμα και επιλογή, στην Εθνιική αναγκαιότητα της επιβιώσεως, του Ελληνικού έθνους από τους εξωτερικούς εχθρούς. Κάθε μέσο ή επιδίωξη που υπηρετεί αυτόν τον μεγάλο σκοπό, είναι ιερό καιαγιάζεται. Ακόμη και η έννοια της φιλίας, που αναγνωρίζεται ως αξία-ιδανικό, έρχεται σε δεύτερη μοίρα. 

Ο Κωνσταντίνος και ο Μιχαήλ, οι δυο φίλοι είναι ήρωες. Αχώριστοι, έξυπνοι, αγαπημένοι, γενναίοι, παραμένουν ενωμένοι ως το τέλος αγωνιζόμενοι για την Ελλάδα, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους στον αυτοκράτορα.

Ο Κωνσταντίνος Κρηνίτης θεωρεί σπουδαία υπηρεσία την αντικατασκοπεία, σε αντίθεση με τον Μιχαήλ Ιγερινό που την θεωρεί περισσότερο ανάγκη παρά επιλογή. Δύο είναι τα μεγάλα αξιώματα, στα οποία τα δυο παιδιά παραμένουν αφοσιωμένα τα δύο παιδιά. Αυτά εiναι η Ελλάδα και Ορθοδοξία, για τα οποία αξίζει κάθε θυσία, και μεταξύ άλλων, αξίζει κάποιος να καταπνίξει τις προσωπικές του ανάγκες και φιλοδοξίες. Για την αγάπη στην πατρίδα ο Κωνσταντίνος θυσιάζει τη ζωή του.

Για την Ορθοδοξία και το έθνος, ο Κωνσταντίνος και ο Μιχαήλ απαρνιούνται τον έρωτά τους για την Αλεξία.

Η Αλεξία είνα ριψοκίνδυνη, δυναμική διεκπεραιώνει με επιτυχία και μυστικότητα την αποστολή της. Στο ορφανό κορίτσι, τα γεγονότα της Αδριανούπολης και οι σφαγές των Ελλήνων από τους Βούλγαρους, αφήνουν ανεξίτηλα σημάδια στην ψυχή του. και του προκαλούν προσωρινή απώλεια ομιλίας.

Η νεαρή Αλεξία όταν απέκτησε εκ νέου την ομιλία της έμεινε στα βουνά ως κατάσκοπος, και με δική της επιλογή συνεχίζει να ισχυρίζεται οτι εiναι ακόμη μουγκή, ώστε να περνάει απαρατήρητη και να μεταφέρει ακίνδυνα πληροφορίες στους Έλληνες αξιωματικούς.

Σε αυτές τις αποστολές ερωτεύεται τον Κωνσταντίνο. Η Αλεξία ακολουθεί τον Βουλγαροκτόνο, στην αποστολή του ελπίζοντας, να συναντήσει τον αγαπημένο της Κωνσταντίνο".

Κάνοντας κανείς μια αποτίμηση της προσωπικότητας του Βασιλείου Β΄ είναι αδύνατον να χρησιμοποιήσει ένα επί θετο. Οι Βουλγαρικοί πόλεμοι μας δείχνουν, έναν άνθρωπο με μεγάλη αποφασιστικότητα και προσήλωση στους στόχους του. Ήταν δε τόσο δεμένος στους στόχους του, ώστε βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της μάχης ως το 1025 σε ηλικία 69 ετών. 

Και αν αδίκως κατηγορήθηκε για σκληρότητα, καθώς με βαριά καρδιά εφάρμοσε τον Ρωμαικό νόμο, και την προβλεπόμενη ποινή για τους επαναστάτες Βούλγαρους, η ενέργεια του δικαιολογείται από τους σκοπούς του, που ήταν η προστασία των εκατοντάδων χιλιάδων αμάχων-αθωων Ελλήνων, που σκότωναν είτε εξανδραπόδιζαν οι Βούλγαροι. Εν τούτοις οι αρετές του τον κατατάσσουν δίκαίως μαζί με τον Άγιο Νικηφόρο Φωκά και τον Ηράκλειο,  στην τριανδρία των πιο εμβληματικών Βυζαντινών αυτοκρατόρων.

Γράφει η Andri Λύτρα από την συντακτική ομάδα του arisvinews.

Η Andri Λύτρα σπούδασε ψυχολογία στο πανεπιστήμιο του Ρεθύμνου. Εδώ και ένα χρόνο έχει ενταχθεί στα ιστολόγια πολιτισμού-παιδείας και ενημέρωσης. Είναι στον τομέα επικοινωνίας, διαφημίσεων και στην ομάδα σύνταξης του arisvinews.