΄Εξοδο από το ΝΑΤΟ, κατάργηση στρατιωτικών διοικήσεων στο εξωτερικό εισηγείται Αμερικανός γεωπολιτικός

 

Στο νέο του βιβλίο, «Μετά την Αποκάλυψη» , ο Άντριου Μπάσεβιτς*, επί μακρόν επικριτής της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, αναφέρει ότι επιβάλλονται κάποιες ριζοσπαστικές αναθεωρήσεις.


Οι Hνωμένες Πολιτείες πρέπει να προβούν σε μια σημαντική αναθεώρηση των συμμαχιών και των εταιρικών σχέσεων τους στον κόσμο και πρέπει να επανεξετάσουν ποιες από τις υφιστάμενες δεσμεύσεις τους προστατεύουν πραγματικά τα ζωτικά συμφέροντα τους.

Υπό το φως των καταστροφικών επιπτώσεων της πανδημίας στη χώρα, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας περισσότερων από 600.000 ανθρώπων, δεν μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά τη συμβατική αντίληψη της εθνικής ασφάλειας που έχει επικρατήσει μέχρι σήμερα. Πάνω απ’ όλα, πρέπει να αποβάλλουμε την αυτάρεσκη και αυτοδικαιωμένη πεποίθηση περί   αμερικανικής  ασύγκριτης υπεροχής που έχει διαστρεβλώσει τόσο τη σκέψη μας για την εξωτερική μας πολιτική.

Αυτές είναι μόνο μερικές από τις προκλητικές ιδέες που προτείνει ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Κουίνσι,  Άντριου Μπάσεβιτς στο νέο του βιβλίο « Μετά την Αποκάλυψη: Ο Ρόλος της Αμερικής σε έναν Μεταμορφωμένο Κόσμο .» 

Επιπλέον: Η εμπειρία της πανδημίας θα έπρεπε να είχε ανατινάξει μια για πάντα τη στρατιωτικοποιημένη αντίληψή  μας  για την εθνική ασφάλεια. Ενώ οι αμερικανικές δυνάμεις επιδίδονται σε εχθροπραξίες εδώ και είκοσι χρόνια για να αποτρέψουν μια υποθετική μελλοντική απειλή, κάτι πολύ πιο επικίνδυνο βρήκε τη χώρα σχεδόν εντελώς ανίδεη  και σκότωσε περισσότερους από μισό εκατομμύριο Αμερικανούς σε λιγότερο από ένα χρόνο. Το κράτος εθνικής ασφάλειας  αποδείχτηκε εντελώς άσχετο όταν ήρθε η ώρα να προβλέψει την ασφάλεια του έθνους. Σε αντίθεση με τους πιστούς στο καθεστώς της Αμερικής ως «αναντικατάστατου έθνους», οι ηγέτες μας δεν βλέπουν μακρύτερα στο μέλλον από οποιονδήποτε άλλον. Σε πολλές περιπτώσεις, αρνούνται να ανοίξουν τα μάτια τους σε κινδύνους που βρίσκονται ακριβώς μπροστά τους.

Ο Μπάσεβιτς έγραψε αυτό το βιβλίο ως απάντηση στις πολλαπλές, αλλεπάλληλες συμφορές του 2020 με την ελπίδα να εντοπίσει τις αιτίες των αποτυχιών των ΗΠΑ στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, ο Μπάσεβιτς εξηγεί γιατί «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα βρεθούν υποχρεωμένες να αναθεωρήσουν το σκεπτικό ενημέρωσης για τον ρόλο της Αμερικής στον κόσμο» και στη συνέχεια περιγράφει λεπτομερώς πώς να κάνουν μερικές από τις απαραίτητες αλλαγές στις πολιτικές των ΗΠΑ. Αυτές οι προτεινόμενες αλλαγές πρέπει να επισημανθούν και να εξεταστούν σοβαρά.

Το “After the Apocalypse” τονίζει  την ανάγκη να γίνουν κάποια ριζοσπαστικά αλλά καθυστερημένα βήματα για να χαλαρώσει τις σχέσεις ασφαλείας που δεν είχαν νόημα για δεκαετίες -αν το είχαν ποτέ. Αυτές οι αλλαγές είναι αναπόσπαστες στην προσαρμογή σε αυτό που ο Bacevich ονομάζει την επόμενη παραγγελία.

Μια από τις μεγάλες αλλαγές που προτείνει ο Μπάσεβιτς είναι να τερματιστεί η εμπλοκή των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ. «Το ΝΑΤΟ έχει γίνει άσκηση νοσταλγίας», καθώς αποβλέπει να αποτρέψει  απειλές που δεν υπάρχουν πλέον, ενώ είναι ανίκανο να αντιμετωπίσει σύγχρονα προβλήματα που  δεν επιδέχονται στρατιωτική λύση. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί μας έχουν τα μέσα να εξασφαλίσουν τη δική τους άμυνα, αλλά εδώ και δεκαετίες οι ΗΠΑ τους αποθαρρύνουν ενεργά από το να δημιουργήσουν τους δικούς τους θεσμούς ασφαλείας φοβούμενες ότι αυτό θα υπονομεύσει το ΝΑΤΟ.

Υπάρχει αυξανόμενη αναγνώριση και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ότι η τρέχουσα ρύθμιση δεν έχει νόημα και τα ευρωπαϊκά κράτη πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για την υπεράσπισή τους. Η συνέχιση της  συμμετοχής των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ δεν είναι μόνο περιττή, αλλά στην πραγματικότητα παρεμποδίζει τις προσπάθειες των ευρωπαϊκών κρατών να αναπτύξουν τις δικές τους ικανότητες. Εν ολίγοις, «οι εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ προς την Ευρώπη έχουν σήμερα καταστεί περιττές» και ως εκ τούτου ο Μπάσεβιτς προτείνει οι ΗΠΑ να ανακοινώσουν την πρόθεσή τους να αποσυρθούν «μέσα στην επόμενη δεκαετία».

Ως εάν η αποχώρηση από το ΝΑΤΟ δεν ήταν αρκετά τολμηρή από μόνη της, ο Μπάσεβιτς προχωρεί λέγοντας ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να κλείσουν αρκετές από τις  στρατιωτικές διοικήσεις τους στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Διοίκησης, της Διοίκησης Αφρικής και της Κεντρικής Διοίκησης. Η σημαντική αποστρατικοποίηση της εξωτερικής μας πολιτικής και η πορεία προς αυτό που ο Μπάσεβιτς αποκαλεί  «βιώσιμη αυτάρκεια» απαιτούν από τις ΗΠΑ να διαλύσουν μεγάλα τμήματα των δομών που έχουν χρησιμοποιήσει για να εμπλακούν σε άκαρπο στρατιωτικό παρεμβατισμό. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο Μπάσεβιτς δεν ζητά την αποχώρηση από την Ανατολική Ασία ή τον τερματισμό οποιασδήποτε από τις συμμαχίες που έχουν εκεί οι ΗΠΑ.

Ο Μπάσεβιτς προτείνει στις ΗΠΑ να αντικαταστήσουν τη στρατηγική στρατιωτικοποιημένης ηγεμονίας μέσω ενός «ριζικού μετασχηματισμού της πολιτικής εθνικής ασφάλειας», σε αναγνώριση της «μεταβαλλόμενης φύσης και κατανομής της παγκόσμιας εξουσίας». Η στρατηγική αντικατάστασής που προτείνει  συνεπάγεται «εκκαθάριση των πεσμένων νεκρών κλαδιών και μείωση του κατάφυτου θάμνου», που είναι ένας άλλος τρόπος να  λεχθεί  ότι οι ΗΠΑ πρέπει να αποκόψουν τις περιττές και ξεπερασμένες δεσμεύσεις ασφαλείας τους για να επικεντρωθούν  στις λίγες εκείνες που πραγματικά έχουν σημασία. Την ίδια στιγμή που οι ΗΠΑ παραμερίζουν τις περιφερειακές δεσμεύσεις τους, θα πρέπει να επικεντρωθούν περισσότερο στο δικό μας μέρος του κόσμου.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας για μείωση των αχρήστων δεσμεύσεων, ο Μπάσεβιτς καλεί για υποβάθμιση των «ειδικών σχέσεων» με τη Βρετανία και το Ισραήλ και την αντιμετώπιση αυτών των χωρών  όπως όλες οι άλλες. Οι «Ειδικές Σχέσεις» όπως αυτές είχαν ανεπιθύμητη στρεβλωτική επίδραση στις πολιτικές των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, και στην περίπτωση της Βρετανίας η σχέση ήταν επίσης επιζήμια και για την άλλη χώρα. Όταν μια σχέση μεταξύ δύο χωρών στρεβλώνεται από το συναίσθημα, τη νοσταλγία και την παθιασμένη προσκόλληση, οδηγεί την μία ή και τις δύο χώρες να κάνουν περιττές θυσίες και καταλήγει να κάνει πραγματική ζημιά και στις δύο.

Ενώ ο Πρόεδρος Μπάιντεν επέμενε να χρησιμοποιήσει αυτή τη διατύπωση για να περιγράψει τις αμερικανό-βρετανικές σχέσεις  εν όψει της πρόσφατης συνόδου κορυφής των G7 στην Κορνουάλλη, ο Βρετανός πρωθυπουργός φέρεται να αντιτάχθηκε στη φράση επειδή πιστεύει ότι κάνει τη χώρα του να φαίνεται «άπορη». Θα ήταν πολύ καλύτερα αν οι ΗΠΑ και η Βρετανία καλλιεργούσαν μια φυσιολογική, εποικοδομητική σχέση απαλλαγμένη από τους  ψευδο-συναισθηματισμούς και την κολακεία που χαρακτηρίζουν τη σχέση τους για δεκαετίες. Η διατήρηση της «ειδικής» σχέσης ήταν πολύ δαπανηρή για τη Βρετανία, καθώς οδήγησε περισσότερες από μία κυβέρνηση να βυθιστούν σε περιττό πόλεμο σε αλληλεγγύη με τις ΗΠΑ και η προσδοκία της βρετανικής δουλικότητας έχει δημιουργήσει μιαν άσχημη προθυμία από την πλευρά της κυβέρνησής μας να κακοποιεί τη Βρετανία και να την θεωρεί δεδομένη.

Οι λόγοι της υποβάθμισης της σχέσης με το Ισραήλ είναι ακόμη ισχυρότεροι. Σε αντίθεση με τη Βρετανία, το Ισραήλ δεν είναι και δεν υπήρξε ποτέ σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες  Πολιτείες, το Ισραήλ δεν έχει πολεμήσει ποτέ στο πλευρό των Ηνωμένων Πολιτειών σε κανέναν από τους πολέμους μας, αλλά έχει δράσει κατά της αμερικανικής διπλωματίας στη Μέση Ανατολή και έχει προσπαθήσει να σαμποτάρει σημαντικά διπλωματικά επιτεύγματα. Παρά το γεγονός ότι είναι αποδέκτης σημαντικής αμερικανικής βοήθειας, το Ισραήλ προσφέρει στην Ουάσιγκτον λίγα σε αντάλλαγμα για τις πολιτικές και νομικές ευθύνες που δημιουργεί για την κυβέρνησή μας.

Η αντίληψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες  θα πρέπει να έχουν «ειδικές σχέσεις» με το Ισραήλ σημαίνει συνήθως ότι η Ουάσιγκτον αναμένεται να θυσιάσει τα εθνικά της συμφέροντα για να ικανοποιήσει τις προτιμήσεις της ισραηλινής κυβέρνησης, και αυτό έχει οδηγήσει σε μια πολύ ανθυγιεινή δυναμική όπου ένας επικεφαλής της ισραηλινής κυβέρνησης υποθέτει ότι υπαγορεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες ποιες θα πρέπει να είναι οι δικές τους πολιτικές. Εκτός από το να καθιστά τις ΗΠΑ συνένοχες στα εγκλήματα πολέμου της ισραηλινής κυβέρνησης, αυτή η ρύθμιση ωθεί την Ουάσιγκτον προς την αντιπαράθεση και τη σύγκρουση με άλλα κράτη της περιοχής που δεν απειλούν και δεν μπορούν να απειλήσουν την Αμερική.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει θέσει ως στόχο να αποδείξει ότι «η Αμερική επέστρεψε» και ότι όλες οι τρέχουσες σχέσεις ασφαλείας της θα αποκατασταθούν και θα ενισχυθούν. Αυτό είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που συνιστά ο Μπάσεβιτς, και δείχνει πόσο μεγάλη οπισθοδρόμηση  σε μια περασμένη εποχή είναι η εξωτερική πολιτική του Μπάιντεν. Χρειαζόμαστε μιαν εξωτερική πολιτική βασισμένη στην κατανόηση ότι οι συμμαχίες και οι συνεργασίες μας δεν είναι αυτοσκοπός, αλλάυπάρχουν για να προωθήσουν τα συμφέροντα των ΗΠΑ και δεν τελειώνουν από μόνες τους, και μοιάζει πολύ με τη στρατηγική της βιώσιμης αυτάρκειας.

Ο  Άντριου Τζέι Μπάσεβιτς είναι Αμερικανός Ιστορικός,  πρώην συνταγματάρχης του αμερικανικού στρατού, πρώην διευθυντής του Κέντρου Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, ομότιμος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο και παγκόσμιας φήμης και κύρους συγγραφέας και αναλυτής με ειδίκευση στην αμερικανική διπλωματική και στρατιωτική Ιστορία και την εξωτερική πολιτική.

Daniel Larison / Responsible Statecraft

0 comments: