Προτού συμπληρωθούν δύο 24ωρα από την έναρξη της ρωσικής στρατιωτικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε ήδη (από την Παρασκευή, 25 Φεβρουαρίου) θέσει σάν νικητής του πολέμου, τους όρους του προς την πλευρά των «ηττημένων».
Οι Ρωσικές δυνάμεις, βέβαια, δεν έχουν ακόμη νικήσει (Kατασκευασμένες οι ειδήσεις από την Ουκρανία).
Αντιθέτως, πολλοί Δυτικοί (Αμερικανοί, Βρετανοί κ.ά.) υποστηρίζουν ότι εκείνες τα βρήκαν πιο δύσκολα από όσο ανέμεναν επί του ουκρανικού εδάφους, με αποτέλεσμα πλέον, τρία 24ωρα έπειτα από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, να μετρούν απώλειες (ανδρών, οπλικών συστημάτων), ελλείψεις (σε καύσιμα) και προβλήματα (εφοδιασμού).
Με δηλώσεις στις οποίες προέβη χθες, 25 Φεβρουαρίου, ο 69χρονος Ρώσος ηγέτης κάλεσε τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις να παραδοθούν στους Ρώσους εισβολείς καταθέτοντας τα όπλα και… ανατρέποντας την ουκρανική πολιτική ηγεσία την οποία, σύμφωνα με τον Πούτιν, απαρτίζουν «ναρκομανείς και νεοναζί».
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν επιδιώκει, όπως σημειώνει σε σχετική της ανάλυση η Washington Post, «όχι μόνο να ανατρέψει τον Ουκρανό ηγέτη Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αλλά και να εξασφαλίσει τη μετατροπή της Ουκρανίας σε Λευκορωσία», σε ένα υποτελές δηλαδή προς τη Μόσχα κρατικό μόρφωμα-δορυφόρο που θα ακολουθεί κατά γράμμα τις επιταγές της ρωσικής ηγεσίας.
Τα δύσκολα έπονται. Μέσα από όλα όσα έχει κάνει και έχει πει δημόσια τις τελευταίες ημέρες, η ρωσική ηγεσία στέλνει το μήνυμα «στους Ουκρανούς ότι η επιλογή τους δεν είναι μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ – αλλά μεταξύ Ρωσίας και καταστροφής», σημειώνουν στην ανάλυσή τους για την Washington Post οι Πολ Σόνι και Ρόμπιν Ντίξον, δυο δημοσιογράφοι που έχουν περάσει πολλά χρόνια ως ανταποκριτές στη Μόσχα, για την Wall Street Journal ο πρώτος – για τους Los Angeles Times και την Washington Post η δεύτερη.
Οι δυο τους συνεχίζουν υπογραμμίζοντας ωστόσο και κάτι άλλο: ότι οι περίοδοι που διαδέχονται την πρώτη φάση μιας στρατιωτικής επίθεσης είναι συνήθως και οι πιο δύσκολες για εκείνον που εισβάλλει, όπως έχει αποδειχθεί άλλωστε στο παρελθόν και στην περίπτωση των ΗΠΑ (βλ. Ιράκ και Αφγανιστάν). Ο πόλεμος αρχίζει όταν θέλεις αλλά δεν τελειώνει όταν θέλεις, λέγεται πως έλεγε ο Μακιαβέλι. Ούτε όπως θέλεις, προσθέτουμε.
«Μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής του επίθεσης, ο Πούτιν θα χρειαστεί να πραγματοποιήσει τον πολιτικό του στόχο βάζοντας ένα τέλος στην εκεί δυτική επιρροή και επαναφέροντας κατά τρόπο αποφασιστικό την Ουκρανία υπό την κυριαρχία της Μόσχας», συνεχίζουν οι αναλυτές της Washington Post.
Σχέδιο με ερωτηματικά. Πως θα γίνει όμως αυτό; Πως θα καταφέρει ο Πούτιν να ανατρέψει τη νυν ουκρανική ηγεσία;
- Καλώντας τους Ουκρανούς στρατιώτες να την ανατρέψουν οι ίδιοι;
- Ωθώντας τον «τρομοκρατημένο» Ζελένσκι σε παραίτηση-φυγή στο εξωτερικό;
- Ανατρέποντάς την ο ίδιος έπειτα από μια σαρωτική στρατιωτική νίκη, αν και η Μόσχα επιμένει να διαμηνύει πως δεν είναι στις προθέσεις να παραμείνει στην Ουκρανία επί μακρόν ως κατοχική δύναμη;
Αλλά ακόμη και αν ο Πούτιν ανατρέψει τους «νυν», πως θα διασφαλίσει ότι όσοι τους διαδεχθούν θα είναι περισσότερο ρωσόφιλοι; Μέσω εκλογών; Και αν οι Ουκρανοί δεν ψηφίσουν τους εκλεκτούς της Μόσχας; Μέσω εκλογικής νοθείας; Σενάρια διαμελισμού και διχοτόμησης.
Αυτό που θα μπορούσε ενδεχομένως να επιχειρήσει να κάνει ο Πούτιν θα ήταν να επιχειρήσει σπάσει σε κομμάτια την ουκρανική επικράτεια, διαμελίζοντάς την. Σε κομμάτια κάποια από τα οποία εν συνεχεία θα «προσαρτήσει» (εντός ή εκτός εισαγωγικών) μέσω δημοψηφισμάτων που θα διεξαχθούν στις προς απόσχιση περιοχές, ακριβώς δηλαδή όπως έκανε με την Κριμαία το 2014, αλλά αυτήν τη φορά σε πολύ πιο εκτεταμένη γεωγραφικά κλίμακα.
Η δυτική Ουκρανία (Λβιβ, Ιβάνο-Φρανκίβσκ, Ουζχορόντ) είναι και η περισσότερο «αντι-ρωσική», όπως σημειώνεται. Εάν απαλλαγούν όμως από τα εν λόγω εδάφη, κάποιοι πίσω στη Μόσχα ίσως να εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να «κρατήσουν» την υπόλοιπη Ουκρανία, με την προϋπόθεση βέβαια ότι στο μεταξύ θα έχει τοποθετηθεί εκεί και μια ηγεσία πολύ πιο φιλική προς τη Ρωσία από εκείνη της κυβέρνησης Ζελένσκι.
Ήδη από το απόγευμα της 24ης Φεβρουαρίου, η ρωσική πλευρά άρχισε να στέλνει το μήνυμα, αρχικά μέσω του εκπροσώπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, ότι θα μπορούσε να διαπραγματευτεί με την ηγεσία του Κιέβου εάν η τελευταία συμφωνήσει να παραδώσει τα όπλα και να παράσχει δεσμεύσεις αναφορικά με τη μελλοντική της «αποστρατιωτικοποίηση» και «ουδετερότητα».
Παίρνοντας την σκυτάλη, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας Σεργκέι Λαβρόφ διεμήνυσε στις 25 Φεβρουαρίου ότι η Μόσχα είναι μεν έτοιμη για συνομιλίες με το Κίεβο αλλά με την προϋπόθεση ότι οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας θα έχουν προηγουμένως καταθέσει τα όπλα.
Κάνοντας ένα βήμα παραπέρα, ο Πεσκόφ είπε πως η ρωσική πλευρά θα ήταν έτοιμη να συναντηθεί και με αντιπροσωπεία των Ουκρανών στο Μινσκ της Λευκορωσίας.Το Κρεμλίνο κατήγγειλε, ωστόσο, ότι η ουκρανική πλευρά ζήτησε η σχετική συνάντηση να γίνει στην Πολωνία προτού εν συνεχεία διακόψει κάθε επαφή. Πολλά μέτωπα. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο θα ξεκινούσε όμως και ένας γύρος διαπραγματεύσεων, που έρχεται πια να «τρέξει» παράλληλα με τις στρατιωτικές συγκρούσεις αλλά και με τις όποιες προοπτικές εκτόνωσης της έντασης μέσω διαπραγματεύσεων.
Οι ηγεσίες σε Μόσχα και Κίεβο παρουσιάζονται – θεωρητικώς τουλάχιστον – να είναι ανοιχτές στο ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων, με τους Ουκρανούς μάλιστα να δείχνουν διατεθειμένοι να συζητήσουν ακόμη και όρους μελλοντικής ουδετερότητας (βλ. σχετικές δηλώσεις των κ.κ. Μιχαΐλο Ποντόλιακ και Βολοντίμιρ Ζελένσκι της 25ης Φεβρουαρίου).
Οι αντιμαχόμενες πλευρές εξακολουθούν, ωστόσο, προφανώς να διαφωνούν αναφορικά με τους όρους που θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο προς μια τέτοια επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αντικρουόμενοι όροι.
Οι Ρώσοι ζητούν από την Ουκρανία να παραδοθεί στρατιωτικά και να αλλάξει ηγεσία (πως; μέσω εκλογών; έπειτα από παραίτηση του Ζελένσκι; μένει να φανεί). Το Κίεβο από την άλλη, δηλώνει μεν διατεθειμένο να συζητήσει αλλά με την προϋπόθεση ότι θα έχει προηγουμένως μπει ένα τέλος στη ρωσική εισβολή. Υπάρχει περίπτωση οι δυο τους να καταφέρουν να «συγκλίνουν» και με ποίους ακριβώς όρους; Όλα θα εξαρτηθούν από την έκβαση των μαχών που μαίνονται πια εντός του Κιέβου.
(Alexei Nikolsky, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP). Γιώργος Σκαφιδάς.
0 comments: