Ἡ διαμόρφωση τοῦ νέου Ἑλληνισμοῦ δεν εἶναι ἔργο ἀποκλειστικὰ τῶν λεγομένων «Διαφωτιστῶν», οἱ ὁποῖοι θέλουν νὰ μονοπωλήσουν τὴ διαμόρφωση τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, ἀλλὰ καὶ τῶν Νεομαρτύρων τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας, οἱ ὁποῖοι ἔδωσαν τὴ ζωή τους γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὸ ἀγωνιζόμενο Γένος. Ἡ θυσία τους καὶ τὸ αἷμα τους ἐπέδρασαν ἀσύγκριτα περισσότερο ἀπὸ τὴν «πέννα» τῶν «Διαφωτιστῶν!».
Γιὰ νὰ καταλάβουμε καλύτερα τὸν ὑπέρτατο ρόλο τῶν Νεομαρτύρων στὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ καὶ τὴν προσφορά τους στὸ ἔθνος εἶναι ἀνάγκη νὰ δοῦμε μὲ συντομία τὴ θέση τῶν Μαρτύρων γενικότερα στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ νὰ ἐξετάσουμε τὴν ἔννοια τοῦ Μαρτυρίου.
Μάρτυρας σημαίνει αὐτὸς ποὺ βεβαιώνει τὴν ἀλήθεια. Μαρτυρία εἶναι ἡ βεβαίωση τῆς ἀλήθειας καὶ μαρτύριο οἱ συνέπειες τῆς ἐμμονῆς τοῦ μάρτυρα στὴν ἀλήθεια. Πρῶτος μάρτυρας τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας εἶναι ὁ Ἴδιος ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Ὁποῖος, ὡς ἀπεσταλμένος τοῦ Πατρός, ἦρθε στὸν κόσμο νὰ μαρτυρήσει τὴν ἀποκαλυμμένη ἀλήθεια περὶ τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. Νὰ διαλύσει τὰ μαῦρα σκοτάδια τοῦ ψεύδους, τῆς εἰδωλολατρίας, τοῦ σκοταδισμοῦ, τῆς δεισιδαιμονίας, τῆς μοιρολατρίας, καὶ ὅλων τῶν μορφῶν τοῦ πνευματικοῦ ξεπεσμοῦ, ποὺ βίωνε ἡ προχριστιανικὴ ἀνθρωπότητα. Ἔτσι «ἡ Χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο» (Ἰωάν.1,17-18). Ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ Ἴδιος «ἡ ὁδὸς, ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωὴ» (Ἰωάν.14,6). Μπροστὰ στὸν Πιλάτο βεβαίωσε ὁ Ἴδιος πὼς «εἰς τοῦτο γεγέννημαι καὶ εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον, ἵνα μαρτυρήσω τῇ ἀληθείᾳ» (Ἰωάν.18,37). Ὁ ἐπὶ τοῦ Γολγοθᾶ ἐπονείδιστος σταυρικός Του θάνατος εἶναι τὸ τεκμήριο τῆς ἀπὸ Θεοῦ ἀποκεκαλυμμένης ὄντως ἀλήθειας τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας καὶ γιὰ τοῦτο ὁ Κύριός μας εἶναι ὁ πρῶτος μάρτυρας τῆς Ἐκκλησίας μας.
Μετὰ τὸν Κύριο πρῶτοι μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας ὑπῆρξαν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ ὁποῖοι στάλθηκαν ἀπὸ Ἐκεῖνον νὰ εἶναι μάρτυρες τῆς ἀλήθειάς Του «ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς» (Πράξ.1,8). Ἔγιναν ὄντως οἱ διαπρύσιοι μάρτυρές Του σὲ ὅλον τὸν κόσμο, μεταλαμπαδεύοντας τὸ φῶς Του καὶ τὴ μαρτυρία τῆς μοναδικῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας. Ἡ μαρτυρία τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καὶ ὅλων τῶν κατοπινῶν Μαρτύρων τῆς ἀλήθειας τοῦ Θεοῦ εἶχε τρομακτικὲς συνέπειες γιὰ τοὺς ἴδιους. Ὁ Χριστὸς τοὺς εἶχε προειδοποιήσει ὅτι «ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων… ἀχθήσεσθε ἕνεκεν ἐμοῦ εἰς μαρτύριον αὐτοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσιν» (Ματθ. 10,16). Ἀτέλειωτοι ποταμοὶ αἱμάτων ρέουν ἀπὸ τῆς συστάσεως τῆς Ἐκκλησίας μας ὡς τὰ σήμερα στὰ θεμέλιά Της. Νέφος Μαρτύρων χαρακτηρίζει ἡ Ἐκκλησία μας τὰ πλήθη τῶν μαρτύρων Της, οἱ ὁποῖοι ἔγιναν κατὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο, διὰ τοῦ μαρτυρίου, «σύμφυτοι τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου» τοῦ Χριστοῦ (Ρωμ.6,5). Ἑκατομμύρια Χριστιανοὶ στὰ δύο χιλιάδες χρόνια τῆς Ἐκκλησίας μας, ἔδωσαν τὴ μαρτυρία τους γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν ἐπισφράγισαν μὲ τὸ αἷμα τους. Οἱ μάρτυρες καὶ τὸ μαρτύριο δὲν ἔλειψε ποτὲ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας, διότι ὁ ἀντίδικος διάβολος συνεχίζει νὰ Τὴν πολεμᾶ μὲ τὰ ἐπὶ γῆς ὄργανά του καὶ θὰ τὴν πολεμᾶ ὥς τὴν ἐσχατιὰ τῆς ἱστορίας.
Μία μεγάλη κατηγορία Μαρτύρων τῆς Ἐκκλησίας εἶναι καὶ οἱ Νεομάρτυρες. Ὀνομάζονται Νεομάρτυρες ὅσοι ἔδωσαν τὴ μαρτυρία τους καὶ ἔχυσαν τὸ αἷμα τους γιὰ τὸν Χριστό, γιὰ νὰ ξεχωρίζουν ἀπὸ τοὺς μάρτυρες τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας. Ὁ ὅρος Νεομάρτυρες ἐμφανίστηκε τὴν ἐποχὴ τῆς εἰκονομαχίας, γιὰ νὰ δηλώσει τὸ πλῆθος τῶν Ὀρθοδόξων, οἱ ὁποῖοι εἶχαν δώσει τὸ αἷμα τους γιὰ τὴν ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδοξίας κατὰ τὴν ἑκατονταετῆ ἐκείνη ταραγμένη ἐποχή.
Ὅμως στὴ συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας μας Νεομάρτυρες θεωροῦνται ὅλοι ὅσοι μαρτύρησαν κατὰ τὴ μαύρη περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας. Ἡ Ἑλλάδα, ὅπως καὶ ὅλες οἱ ἄλλες Ὀρθόδοξες ὑπόδουλες χῶρες, ἀνέδειξαν πλῆθος Μαρτύρων πλουτίζοντας ἔτσι τὸ Μαρτυρολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας, μὲ ἀντάξιους ἀθλητὲς σὲ σθένος καὶ ἡρωϊσμὸ μὲ τοὺς Μάρτυρες τῶν πρωτοχριστιανικῶν χρόνων. Οἱ ἀλλόθρησκοι Ἀσιάτες βάρβαροι κατακτητές, μὴ ἔχοντας ἴχνος σεβασμοῦ πρὸς τοὺς κατακτημένους Χριστιανούς, ἐνεργοῦσαν πάντοτε μὲ ὁδηγὸ τὸν θρησκευτικό τους φανατισμὸ καὶ τὶς ἐπιταγὲς τῆς σαρίας, δηλαδὴ τοῦ ἰσλαμικοῦ νόμου, ὁ ὁποῖος δὲν ἄφηνε σχεδὸν καθόλου περιθώρια γιὰ θρησκευτικὴ ἀνοχὴ τῶν κατακτημένων.
Γιὰ τὴν ἰσλαμικὴ σαρία καὶ τὸν ἀπίστευτο τουρκικὸ σοβινισμὸ καὶ ρατσισμό, πραγματικὸς ἄνθρωπος θεωροῦνταν μόνον ὁ μουσουλμᾶνος στὸ θρήσκευμα, ὁ ὁποῖος ἐνσάρκωνε ταυτόχρονα τὸν πραγματικὸ πολίτη τῆς «Ὑψηλῆς Πύλης», δηλαδὴ τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους. Οἱ ὑπόλοιποι, μὴ μουσουλμᾶνοι, κάτοικοι τῆς ἐπικράτειας θεωροῦνταν κατωτέρας ποιότητας ἄνθρωποι, ἀνεκτοὶ ὑπὸ ὅρους, ἀπὸ τὴν ὀθωμανικὴ διοίκηση καὶ τοὺς μουσουλμάνους πολῖτες της. Ἀποκαλοῦνταν γκιαούρηδες, δηλαδὴ ἄπιστοι τοῦ Ἰσλάμ, μισητοὶ τοῦ Ἀλλὰχ καὶ κατὰ συνέπεια μισητοὶ τῶν μουσουλμάνων. Κάθε ἐνέργειά τους ἡ ὁποία μποροῦσε νὰ προσβάλει στὸ ἐλάχιστο τὴ μουσουλμανικὴ πίστη ἐπέσειε φρικτὲς τιμωρίες, διώξεις, καὶ τὸν θάνατο. Τὰ λεγόμενα προνόμια τῶν Ρωμηῶν, ποὺ παραχώρησε ὁ Μωάμεθ ὁ Πορθητὴς στὸν μαρτυρικὸ Πατριάρχη Γεννάδιο ὑπῆρχαν γιὰ νὰ παραβιάζονται ἀπὸ τοὺς Τούρκους καθ᾿ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς δουλείας. Οἱ διάφοροι τοπικοὶ πασᾶδες σὲ ἐλάχιστες περιπτώσεις σεβόντουσαν κάποια ἀπὸ τὰ «προνόμια» τῶν ραγιάδων καὶ κατὰ κανόνα ἐνεργοῦσαν σύμφωνα μὲ τὴ δική τους ἀπάνθρωπη πρόθεση. Οἱ δικαστικὲς κρίσεις τῶν κατήδων σχεδὸν ποτὲ δὲν δικαίωναν Χριστιανούς, ἐκτὸς καὶ ἂν ὁ διωκόμενος γινόταν μουσουλμᾶνος, ὁπότε τοῦ χαρίζονταν ὁποιαδήποτε ποινή, ὅσο μεγάλη καὶ ἂν ἦταν! Ἡ Ἐκκλησία θεωροῦνταν ἀναγκαῖο κακὸ γιὰ τοὺς Τούρκους καὶ ἄρα ἀνεκτὴ ὑπὸ ὅρους. Ἡ Παιδεία, ἡ ὁποία ἔχει ὡς στόχο τὴν φώτιση τῶν μαθητῶν, ὑποβαθμίστηκε καὶ συχνὰ διώχτηκε. Τὴν εἶχε ἀναλάβει ἐξ ὁλοκλήρου ἡ Ἐκκλησία μας καὶ σὲ περιόδους πλήρους ἀπαγόρευσης λειτούργησαν τὰ «Κρυφὰ Σχολειά», κάτι ποὺ ἐρεθίζει ἀφόρητα τούς νεοταξίτες, ἐπειδὴ τὰ δημιούργησε καὶ τὰ λειτούργησε ἡ Ἐκκλησία! Μαῦρο πνευματικὸ σκοτάδι βασίλευε σὲ ὅλη τὴν Αὐτοκρατορία. Ἡ καθημερινὴ ζωὴ δημιουργοῦσε συνεχῶς αἰτίες κατατρεγμοῦ τῶν ὑποδούλων.
Ἡ μουσουλμανικὴ πίστη ἦταν συνδεδεμένη μὲ τὴν «Ὑψηλὴ Πύλη». Ὁ Σουλτᾶνος θεωροῦνταν βεζίρης, δηλαδὴ τοποτηρητὴς τοῦ Ἀλλὰχ καὶ κεφαλὴ τῶν μουσουλμάνων ὑπηκόων. Εἴχαμε δηλαδὴ μία ἀπόλυτη θεοκρατία. Πάνω σὲ αὐτὴ τὴν ἀρχὴ στηρίχτηκε ἡ πρακτική τοῦ ἐξισλαμισμοῦ τῶν Χριστιανῶν ὑπηκόων. Ὅποιος Χριστιανὸς ἀρνοῦνταν τὴν πίστη του στὸν Χριστὸ καὶ ἀσπάζονταν τὸ Ἰσλάμ, αὐτόματα ἀναβαθμίζονταν ὡς ἀνθρώπινη ὑπόσταση, ἐντάσσονταν στοὺς «γνήσιους» ὑπηκόους τοῦ κράτους καὶ ἀπολάμβανε ὅλα τὰ προνόμια ποὺ παρεῖχε ἡ διοίκηση στοὺς μουσουλμάνους. Γιὰ τοῦτο ἑκατομμύρια Χριστιανοὶ ἀναγκάστηκαν νὰ ἀλλαξοπιστήσουν. Χριστιανὸς ἐπίσης ποὺ θὰ ὁμολογοῦσε χάριν ἀστεϊσμοῦ τὴν ἰσλαμικὴ πίστη θεωροῦνταν μουσουλμάνος, καὶ κατὰ συνέπεια, ἂν συνέχιζε νὰ εἶναι Χριστιανός, θανατώνονταν ὡς ἀρνητὴς πιὰ τοῦ Ἰσλάμ. Ἀκόμη καὶ ἁπλῆ ἔνδυση τουρκικῶν ἐνδυμάτων θεωροῦνταν ἐξισλαμισμός! Ὅπως θὰ δοῦμε στὴ συνέχεια, πολλοὶ Νεομάρτυρες θεωρήθηκαν μουσουλμάνοι ἀπὸ ἀστεϊσμὸ καὶ ὅταν αὐτοὶ ἀρνήθηκαν νὰ εἶναι μουσουλμάνοι ὑπέστησαν τὸ μαρτύριο! Ἂν κάποιος μουσουλμᾶνος ἤθελε νὰ ἐκδικηθεῖ κάποιον Χριστιανό, τὸν συκοφαντοῦσε ὅτι εἶχε γίνει μουσουλμᾶνος καὶ ὅτι κατόπιν ἀπαρνήθηκε τὸ Ἰσλάμ. Σὲ αὐτὴν τὴν περίπτωση ὁ ἀτυχὴς Ρωμηὸς εἶχε νὰ ἐπιλέξει: ἢ νὰ γίνει ὄντως μουσουλμᾶνος καὶ φυσικὰ νὰ τουρκέψει, ἢ νὰ ὑποστεῖ μαρτυρικὸ θάνατο! Ἐπίσης πλῆθος Χριστιανῶν εἶχαν ἀσπασθεῖ εἰκονικὰ τὸ Ἰσλάμ, ἐνῷ παρέμειναν κρυφὰ Χριστιανοί, ἀποτελῶντας τὴν τάξη τῶν κρυπτοχριστιανῶν. Ὁλόκληρες περιοχές, μὲ ἐπικεφαλῆς ἀκόμη καὶ κληρικούς, ἐξισλαμίζονταν. Μαζὶ μὲ τὴν πίστη τους στὸν Χριστὸ ἔχαναν καὶ τὴν ἑλληνική τους συνείδηση, διότι ἐδῶ καὶ δύο χιλιετίες ὁ Ἑλληνισμὸς εἶναι ἄρρηκτα δεμένος μὲ τὸν Χριστιανισμό, ὅσο καὶ ἂν αὐτὸ ἐνοχλεῖ πολλοὺς στὶς μέρες μας, αὐτὴ εἶναι ὅμως ἡ ἀλήθεια, ἡ ὁποία πρέπει νὰ λέγεται! Εἶναι ἱστορικὰ βεβαιωμένο πὼς σὲ κάθε περίπτωση ἀτομικοῦ, ἢ συλλογικοῦ ἐξισλαμισμοῦ εἴχαμε ἀπόλυτη τουρκοποίηση, ἔστω καὶ ἂν διατηροῦσαν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα. Ἀπαντᾶμε στοὺς ἀνιστόρητους καὶ στοὺς ἱστορικοὺς παραχαράκτες πὼς ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα ἀπὸ μόνη της, χωρὶς τὴν Ὀρθοδοξία, δὲν ἦταν ἀρκετὸ γιὰ νὰ διατηρήσει τὴν ἑλληνικὴ συνείδηση. Τὸ ἀποδεικνύει ἡ ὕπαρξη ἑλληνόφωνων μουσουλμάνων μὲ τουρκικὴ συνείδηση μέχρι σήμερα, ὅπως λ.χ. τοὺς Τουρκοκρῆτες!
Φωτεινοὶ φάροι καὶ ἰσχυρὲς τροχοπέδες κατὰ αὐτοῦ τοῦ βίαιου τρόπου ἀρνήσεως τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἑλλάδος ὑπῆρξαν οἱ πολυπληθεῖς Νεομάρτυρες, οἱ ὁποῖοι προέταξαν τὰ στήθη τους στὴν ὀθωμανικὴ λαίλαπα, μὲ πρωτεργάτη τὸν μεγάλο Νεομάρτυρα, ἅγιό μας Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλό. Οἱ Νεομάρτυρες ἀντιστάθηκαν μὲ σθένος καὶ ἡρωϊσμὸ κατὰ τῶν Ὀθωμανῶν κατακτητῶν καὶ γι᾿ αὐτὸ στέφθηκαν μὲ τὸν τιμημένο στέφανο τοῦ μαρτυρίου. Τὸ μαρτύριό τους ὑπῆρξε ἡ πιὸ ἰσχυρὴ ἀναχαίτιση κατὰ τοῦ ἐξισλαμισμοῦ καὶ τῆς ἀπώλειας τῆς ἐθνικῆς συνειδήσεως τῶν ὑπόδουλων Χριστιανῶν. Σὲ κάθε περίπτωση θανάτωσης Νεομάρτυρα, τὸ ἠθικὸ τῶν ὑποδούλων Χριστιανῶν ἀναπτερώνονταν αἰσθητὰ καὶ οἱ ἐξισλαμισμοὶ ἐξαφανίζονταν γιὰ πολὺ καιρό.
Μελετῶντας τὰ ἱερὰ μαρτυρολόγια, τῶν Νεομαρτύρων καὶ ἰδιαίτερα τὶς ἀπολογίες τους ἐνώπιων τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν, διαπιστώνουμε τὸν ἡρωϊσμό τους καὶ τὴ λαχτάρα τους γιὰ τὴν πνευματική, κοινωνικὴ καὶ ἐθνικὴ ἀναγέννηση τοῦ ἔθνους μας. Ὑπῆρξαν οἱ ἄξιοι συνεχιστὲς τῶν μαρτύρων τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας, καθὼς καὶ τῶν διαχρονικῶν ἡρωϊκῶν προγόνων μας, οἱ ὁποῖοι ἤξεραν νὰ πεθαίνουν γιὰ τὰ πιστεύω καὶ τὰ ἰδανικά τους. Γι᾿ αὐτοὺς οἱ κατακτητὲς ἐνσάρκωναν μαζὶ δύο κακά: τὴ θρησκευτικὴ πλάνη τοῦ Ἰσλὰμ καὶ τὴν ἀσιατικὴ βαρβαρότητα καὶ ἀπανθρωπιὰ τῶν τυράννων Ὀθωμανῶν. Τὸ πλῆθος τῶν καλλίνικων Νεομαρτύρων, κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν, γραμματισμένων καὶ ἀγραμμάτων, πλουσίων καὶ φτωχῶν, ἀκόμα καὶ παιδιῶν, ἔδωσαν τὴ δική τους μαρτυρία γιὰ τὴν ἀλήθεια τῆς ἀμώμητης Ὀρθόδοξης πίστης καὶ τὴν προάσπιση τῆς ἑλληνικῆς συνειδήσεως καὶ ἐλευθερίας. Ὁμολογῶντας Χριστὸ καὶ Ἑλλάδα ἐνώπιον τῶν ἄτεγκτων καὶ σχεδὸν πάντοτε ἀδίκων κριτῶν ὁδηγοῦνταν στὰ φρικτὰ βασανιστήρια καὶ δέχονταν τὸν ἐπερχόμενο θάνατο ὡς ἐπιβεβαίωση τῆς βαθιὰ ριζωμένης πίστης τους ὅτι μόνο γι᾿ αὐτὰ τὰ ἰδανικὰ ἀξίζει νὰ ζεῖ κανεὶς καὶ νὰ τὰ ὑπερασπίζει ἀκόμα καὶ μὲ τὸν θάνατό του. Οἱ Νεομάρτυρες ἔκαμαν τὸ αὐτονόητο γιὰ κάθε γνήσιο Ἕλληνα: τὴν προάσπιση τῶν ἱερῶν καὶ τῶν ὁσίων τῆς φυλῆς του, ἀπὸ καταβολῆς τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Προάσπιζαν «Χριστὸ καὶ Ἑλλάδα», τὶς δύο αὐτὲς ὑπέρτατες ἀξίες, οἱ ὁποῖες ἦταν ἀπαραίτητες γιὰ κάθε Ρωμηό, κατὰ τὸν ἅγιο Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλό.
Σύγχρονοι παραχαράκτες τῆς ἱστορίας θέλουν νὰ ὑποβαθμίσουν τὴν προσφορὰ καὶ τὴν ἀξία τῶν Νεομαρτύρων, περιορίζοντας τὴ δράση τους σὲ ἐπίπεδο ἀποκλειστικὰ θρησκευτικό, χωρὶς καμμιὰ ἐθνικὴ προσφορά. Κάποιοι μάλιστα ἀπὸ τοὺς αὐτοὺς ἀγγίζουν τὴν ἔσχατη ἀθλιότητα, διαδίδοντας ὅτι δῆθεν ὁ θάνατός τους ἦταν προϊὸν φανατισμοῦ, θρησκοληψίας καὶ μισαλλοδοξίας. Ὅμως τὰ ἱερὰ Συναξάρια, καὶ τὸ σπουδαιότερο ἡ ἄσβεστη μνήμη τῶν Ἑλλήνων, τοὺς διαψεύδουν οἰκτρά. Βεβαίως προεῖχε ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως καὶ ἡ προάσπιση τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλὰ αὐτὴ συνοδεύονταν πάντοτε καὶ ἀπὸ φλογερὴ φιλοπατρία. Οἱ Νεομάρτυρες βίωναν τὶς ἑλληνορθόδοξες ἀρχὲς καὶ τὶς ἀξίες μὲ ἀκρίβεια, οἱ ὁποῖες ὑπῆρχαν καὶ ὑπάρχουν σὲ κάθε ἑλληνικὴ ψυχή, ὡς ὁμαδικὸ ἀσυνείδητο, γιὰ νὰ μιλήσουμε μὲ τὴ γλῶσσα τῆς σύγχρονης ψυχολογίας. Δὲν εἶναι τυχαῖο πὼς οἱ ἀπολογίες τους στὶς τουρκικὲς ἀνακριτικὲς καὶ δικαστικὲς ἀρχὲς ἔχουν μία θαυμαστὴ ὁμοιότητα μεταξύ τους. Ἤτοι: α) ὁμολογία τῆς Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς πίστεως, ὡς τῆς μόνης ἀληθινῆς πίστεως, τὴν ὁποία μᾶς ἀποκάλυψε ὁ ἴδιος ὁ σαρκωμένος Θεός μας, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, β) ἀγάπη γιὰ τὴν Πατρίδα καὶ τὴν ἐλευθερία, μέσα στὴν ὁποία μποροῦν νὰ ζήσουν οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες μὲ ἀξιοπρέπεια καὶ νὰ ἀναδεικνύονται ὡς προσωπικότητες, ὡς θεοειδεῖς ὀντότητες, προορισμένες γιὰ τὴν κατὰ χάριν θέωσή τους, γ) διαμαρτυρία γιὰ τὴν κτηνώδη μεταχείριση τῶν ὑποδούλων Χριστιανῶν.
Δὲν δίσταζαν νὰ καταγγέλλουν στὶς ἀπολογίες τους τὴν τυραννικὴ σκλαβιά, ποὺ ἀσκοῦσαν οἱ βάρβαροι κατακτητὲς στοὺς Ἕλληνες, ὡς ἀπάνθρωπη τακτική, πέρα ἀπὸ κάθε ἔννοια δικαίου καὶ ἀνθρωπισμοῦ. Γνώριζαν πολὺ καλὰ οἱ Νεομάρτυρες πῶς μέσα στὸ μισαλλόδοξο μουσουλμανικὸ Ὀθωμανικὸ κράτος ἦταν ἀδύνατο νὰ πραγματωθεῖ τὸ ἑλληνορθόδοξο ἰδεῶδες καὶ γι᾿ αὐτὸ προάσπιζαν τὴν ἔννοια τῆς πατρίδος. Μόνο μέσα σὲ μία ἐλεύθερη πατρίδα μπορεῖ νὰ προκόψει ὁ ἄνθρωπος καὶ νὰ γίνει ἀξία. Εἶχαν ἐπίσης τὴ βεβαιότητα πὼς ἡ ἀληθινὴ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἡ Ὀρθοδοξία, παρ᾿ ὅλη τὴν καθολικότητά της, σέβεται ἀπόλυτα τὴν ἔννοια τῆς πατρίδας καὶ τῆς φυλετικῆς ἰδιαιτερότητας κάθε λαοῦ. Ἀπὸ τὰ Ἀποστολικὰ χρόνια ὥς τὰ σήμερα ἡ Ὀρθόδοξη ἱεραποστολὴ εἶναι συνυφασμένη μὲ τὸν ἀπόλυτο σεβασμὸ τῶν ἐθνικῶν, πολιτιστικῶν, γλωσσικῶν καὶ λοιπῶν ἰδιαιτεροτήτων τῶν λαῶν. Ὁδηγούμενοι στὸ μαρτύριο οἱ Νεομάρτυρες ὁμολογοῦσαν μαζὶ μὲ τὴ θρησκευτική τους πίστη, καὶ τὴν ἐμμονή τους στὴν ἑλληνικὴ συνείδηση. Τὶς ἀπολογίες τους ἄκουγαν οἱ ὑπόδουλοι Χριστιανοί, ἢ διάβαζαν τὰ ἱερὰ Συναξάριά τους, τὰ ὁποῖα κυκλοφοροῦσαν ὡς μαρτυρολόγια, ἢ προφορικὴ παράδοση, καὶ ἀναθερμαίνονταν ἡ κρυμμένη σπίθα τῆς ἐλευθερίας στὶς ψυχές τους. Ἀναφέρουμε ὡς παράδειγμα τὸ νεομάρτυρα ἅγιο Ζαχαρία, ἐπίσκοπο Κορίνθου, ὁ ὁποῖος μαρτύρησε στὶς 30 Μαρτίου τοῦ 1684. Ὁ δυναμικὸς αὐτὸς Ἱεράρχης εἶχε ἀναπτύξει, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ποιμαντικό του ἔργο, καὶ τεράστια ἐθνικὴ δράση στὴν περιοχή του. Κατηγορήθηκε ὅτι εἶχε μυστικὴ ἀλληλογραφία μὲ δυτικὲς δυνάμεις, προκειμένου νὰ βοηθήσουν τὴν Ἑλλάδα νὰ ἀπελευθερωθεῖ ἀπὸ τὸν ζυγὸ τῶν Ὀθωμανῶν. Συνελήφθη καὶ ἀνακρίθηκε ἀπὸ τὸν τοπικὸ κατή. Τοῦ ζητήθηκε νὰ ἀλλαξοπιστήσει, νὰ σωθεῖ καὶ νὰ λάβει μεγάλα ἀξιώματα. Ἐκεῖνος ἀρνήθηκε ἀγέρωχα, καταγγέλλοντας τὴν ψεύτικη πίστη καὶ τὴν τυραννικὴ ἐξουσία τῶν Τούρκων ὡς ἀπάνθρωπη. Ἀποκεφαλίστηκε ὕστερα ἀπὸ φρικτὰ βασανιστήρια καὶ πρωτοφανεῖς ἐξευτελισμούς. Τὸ μαρτύριό του ἐμψύχωνε γιὰ πολλὰ χρόνια τοὺς Ρωμηούς.
Οἱ διαχρονικοὶ Μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι συνώνυμοι μὲ τοὺς ἥρωες καὶ τὸ μαρτύριό τους μὲ τὸν ἡρωϊσμό. Ἔτσι οἱ Νεομάρτυρες ἐνσάρκωναν τὸν ἡρωϊσμὸ καὶ τὸν ἆθλο, ἄκρως ἀπαραίτητα πρότυπα γιὰ τοὺς σκλαβωμένους Χριστιανούς, σὲ μία περίοδο ποὺ ὁ ἡρωισμὸς καὶ ἡ αὐταπάρνηση ἦταν ἀπαραίτητες προϋποθέσεις γιὰ νὰ διατηρηθεῖ ὄρθιο τὸ Γένος καὶ νὰ μείνει ζωντανὴ ἡ «ἀποσταμένη ἐλπίδα» γιὰ τὴν ἐλευθερία, κατὰ τὸν ποιητή. Οἱ Νεομάρτυρες μαζὶ μὲ τοὺς Ἐθνομάρτυρες ἔγιναν τὰ ζωντανὰ παραδείγματα γιὰ τὸν ὑπόδουλο Ἑλληνισμό, δηλώνοντας ὅτι τίποτε δὲν χάθηκε ὁριστικά, ὅτι «πάλι μὲ χρόνια μὲ καιροὺς πάλι δικά μας θἄ ᾿ναι», ὅτι τὰ ἡρωικὰ βλαστάρια τοῦ Γένους εἶναι ἐδῶ, ὄρθια καὶ ἀγωνίζονται γιὰ τὰ ἑλληνορθόδοξα ἰδανικὰ καὶ τὴν ἐθνικὴ ἀποκατάσταση. Οἱ Νεομάρτυρες, τόσο στὰ προεπαναστατικὰ χρόνια, ὅσο καὶ κατὰ διάρκεια τῆς Ἐπανάστασης ὑπῆρξαν οἱ ἡρωικὲς μορφές, ποὺ ἐμψύχωναν τὸ ὑπόδουλο Ἔθνος καὶ τοῦ ἔδειχναν τὸν δρόμο τῆς ἐλευθερίας, ἡ ὁποία περνᾶ ἀναγκαστικὰ μέσα ἀπὸ τὸν ἆθλο καὶ τὸ μαρτύριο. Δίδασκαν μὲ τὸ παράδειγμά τους πὼς τίποτε δὲν χαρίζεται, ἀλλὰ κατακτιέται καὶ πὼς ἡ ἀνάσταση τῆς Πατρίδας θὰ προέλθει μέσα ἀπὸ τὶς θυσίες τῶν ἀγωνιστῶν καὶ τὸν μαρτυρικὸ θάνατο τῶν ἡρώων. Γι᾿ αὐτὸ καὶ οἱ Νεομάρτυρες εἶχαν τεράστια ἐπιρροὴ στὸν ὀρθόδοξο λαό! Ἀξίζει νὰ ἀναφέρουμε ἐδῶ τὴν μεγάλη εὐεργετικὴ ἐπίδραση πού εἶχε γιὰ τὸ ἀγωνιζόμενο ἔθνος ὁ μαρτυρικὸς θάνατος τοῦ Πατριάρχη ἁγίου Γρηγορίου Ε΄, τοῦ κορυφαίου Νεομάρτυρα τοῦ Γένους, ὁ ὁποῖος ἀπαγχονίστηκε ἀνήμερα τοῦ Πάσχα στὶς 10 Ἀπριλίου τοῦ 1821. Οἱ ἀγωνιστὲς καθ᾿ ὅλη τὴ διάρκεια τοῦ ἀγῶνα ὁρκίζονταν στὸ «σκοινὶ τοῦ Πατριάρχη» καὶ ὁρμοῦσαν στὴ μάχη μὲ νικηφόρα ἀποτελέσματα! Ἀναμφίβολα ἡ ἀγχόνη τοῦ Πατριάρχη μεταβλήθηκε σὲ βρόγχος γιὰ τοὺς δημίους του! Ὅλοι οἱ ἐπαναστατημένοι Ἕλληνες προσεύχονταν μὲ ἕνα στόμα: «βοήθα μας Ἀϊ-Γιώργη καὶ σὺ Ἅγιε-Κοσμᾶ νὰ πάρουμε τὴν Πόλη καὶ τὴν Ἁγιὰ Σοφιά», ζητῶντας ἀπὸ τὸν καλλίμαχο Μεγαλομάρτυρα τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας νὰ τοὺς βοηθήσει καὶ ἀπὸ τὸν κορυφαῖο Νεομάρτυρα Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλὸ νὰ πραγματοποιηθοῦν οἱ προφητεῖες του, πὼς «αὐτὸς ὁ τόπος θὰ γίνει μία ἡμέρα ρωμαίικο».
Ὁ ἡρωισμὸς τῶν Νεομαρτύρων φαίνεται ξεκάθαρα, μέσα ἀπὸ τὶς διηγήσεις τῶν μαρτυρολογίων τους. Ὑπῆρχε τρόπος νὰ ἀποφύγουν τὰ μαρτύρια καὶ τὸν θάνατο. Σὲ ὅλες τὶς περιπτώσεις οἱ τουρκικὲς ἀνακριτικὲς καὶ δικαστικὲς ἀρχές, ἐφαρμόζοντας τὴν ἰσλαμικὴ σαρία, μποροῦσαν νὰ τοὺς ἀπελευθερώσουν ἂν ἐξισλαμίζονταν. Καὶ ὄχι μόνο αὐτό. Τοὺς ἔταζαν μύρια προνόμια καὶ δελεαστικὰ ἀξιώματα. Ὅμως αὐτοὶ περιφρονοῦσαν ἐπιδεικτικὰ τὶς προτάσεις τῶν δημίων τους. Ἀναφέρουμε ὡς παράδειγμα τὴν περίπτωση τῆς Νεομάρτυρας ἁγίας Ἀκυλίνας ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη, ἡ ὁποία μαρτύρησε τὸ 1767. Ὁ πατέρας της εἶχε σκοτώσει σὲ διένεξη κάποιο Τοῦρκο καὶ τὸ δικαστήριο τοῦ ζήτησε νὰ ἐξισλαμισθεῖ ἂν ἤθελε νὰ γλυτώσει τὴ ζωή του καὶ νὰ ζήσει ἐλεύθερος ὡς μουσουλμᾶνος Τοῦρκος, πρόταση ποὺ ἀποδέχτηκε. Ὅμως ὅταν ζητήθηκε καὶ ἀπὸ τὴ δεκαπεντάχρονη κόρη του Ἀκυλίνα νὰ κάμει τὸ ἴδιο, νὰ ἐξισλαμισθεῖ καὶ νὰ τουρκέψει καὶ νὰ ἀποκτήσει πλούτη καὶ δόξα, ἐκείνη ἀρνήθηκε μὲ μεγάλο ἡρωισμό, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ὁδηγηθεῖ ἡ ἴδια στὸ μαρτύριο καὶ νὰ μετανοήσει ὁ πατέρας της! Ὁ Νεομάρτυς Γεώργιος ἀπὸ τὴν Ἔφεσο, ὁ ὁποῖος μαρτύρησε στὶς 5 Ἀπριλίου 1801, εἶχε ἐξισλαμισθεῖ καὶ ἀπέκτησε πολλὰ προνόμια καὶ πλοῦτο. Ὅταν συναισθάνθηκε τὸ μεγάλο σφάλμα του, πῆγε ὁ ἴδιος στὸν Τοῦρκο δικαστὴ πέταξε τὰ τούρκικα ἐνδύματά του, τὰ ὁποῖα ἔσκισε καὶ πάτησε μπροστά του, καὶ ὁμολόγησε ὅτι ἀρνεῖται τὸ Ἰσλὰμ καὶ ξαναγίνεται Χριστιανός. Ὁ δικαστὴς τοῦ ἔταξε κι ἄλλα πλούτη καὶ προνόμια, ὅμως ὁ γενναῖος ἀθλητὴς τὰ περιφρόνησε ὅλα καὶ ἔλαβε τὸν στέφανο τοῦ μαρτυρίου. Οἱ Νεομάρτυρες ἦταν τέκνα πιστῶν καὶ ἡρωικῶν γονιῶν. Εἶναι χαρακτηριστικὴ ἡ περίπτωση τοῦ Νεομάρτυρα Κωνσταντίνου τοῦ Ὑδραίου, ὁ ὁποῖος μαρτύρησε στὴ Ρόδο στὶς 14 Νοεμβρίου τοῦ 1800. Εἶχε ἐξισλαμισθεῖ καὶ ἀπέκτησε πολλὰ χρήματα καὶ ἀξιώματα. Ὅμως ὅταν θέλησε νὰ ἐπισκεφτεῖ τὴ μητέρα του τὴν κυρὰ Μαρίνα στὴν Ὕδρα, ἐκείνη δὲν τοῦ ἄνοιξε τὴν πόρτα τοῦ σπιτιοῦ της, φωνάζοντάς του μὲ ὀδύνη: «φύγε ξένε, ὁ γυιός μου ὁ Κωνσταντὴς πέθανε! Δὲν γέννησα ἐγὼ Τοῦρκο, ἐσὺ εἶσαι ἄλλης μάννας γυιός. Δὲν εἶναι ἐδῶ ἡ μάννα σου, φύγε!». Τὰ λόγια τῆς ἡρωικῆς Ὀρθόδοξης καὶ Ἑλληνίδας μάννας συντάραξαν τὸν Κωνσταντή, ποὺ εἶχε μετονομασθεῖ σὲ Χασάν, μετανόησε, ὁμολόγησε ὅτι γυρίζει στὴν Ὀρθοδοξία καὶ ἀποκεφαλίστηκε. Ὅταν μετακομίστηκαν τὰ ἱερά του Λείψανα στὴν Ὕδρα, ἡ ὑπέροχη μάννα ἀξιώθηκε νὰ τὰ μεταφέρει ἐκείνη ἀπὸ τὸ καράβι στὴ Μητρόπολη, γεμάτη καμάρι γιὰ τόν γυιό της, ποὺ ἀξιώθηκε νὰ γίνει ἀθλητὴς τοῦ Χριστοῦ. Μόλις ἔφτασαν στὸν ναὸ ξεψύχησε ἀγκαλιὰ μὲ αὐτά! Αὐτοὶ εἶναι οἱ πραγματικοὶ Χριστιανοὶ καὶ Ἕλληνες!
Οἱ Νεομάρτυρες ἐκφράζοντας, ὅπως εἴπαμε, τὸ Ἑλληνορθόδοξο ἰδεῶδες, ζοῦσαν γιὰ νὰ προσφέρουν στὸ κοινωνικὸ σύνολο καὶ ὄχι γιὰ νὰ καλοπερνοῦν οἱ ἴδιοι. Ὡς γνήσιοι Χριστιανοὶ καὶ Ἕλληνες βίωναν τὸν ἀλτρουϊσμὸ σὲ ὕψιστο βαθμό. Ἡ καρδιά τους μάτωνε βλέποντας τὰ βάσανα τῶν ὑποδούλων Ρωμηῶν καὶ γι᾿ αὐτὸ παραμέρισαν κάθε ἴχνος ἰδιοτέλειας καὶ ρίχτηκαν στὴ μάχη τῆς καθολικῆς ἀντίστασης κατὰ τοῦ φρικτοῦ δυνάστη. Πίστευαν ἀκράδαντα ὅτι ὁ πονεμένος λαὸς τοὺς εἶχε ἀνάγκη καὶ ὄφειλαν νὰ ἀνταποκριθοῦν στὸ σιωπηλό του κάλεσμα. Ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ἔβλεπαν στὸ πρόσωπο τοῦ κάθε ραγιᾶ νὰ τυραννιέται ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός, διότι ἤξεραν ὅτι τὸ κάθε ἀνθρώπινο πρόσωπο εἶναι εἰκόνα Χριστοῦ, γιὰ τὸ ὁποῖο ὅ,τι προσφέρουμε, εἶναι σὰν νὰ τὸ προσφέρουμε σὲ Ἐκεῖνον, ἐφ᾿ ὅσον, ὅπως μᾶς διαβεβαίωσε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, «ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» (Ματθ. 25,40). Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἄφησε τὴν ἥσυχη ζωὴ στὸ Ἅγιο Ὄρος καὶ βγῆκε στὸν κόσμο γιὰ νὰ εὐεργετήσει τοὺς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς του. Νὰ τοὺς τονώσει τὴν πίστη στὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ὀρθοδοξία. Νὰ τοὺς θυμίσει ὅτι εἶναι Ἕλληνες ὑπόδουλοι στὸν βάρβαρο καὶ ἀλλόθρησκο Ἀσιάτη τύραννο, προφητεύοντάς τους ὅτι σύντομα ὁ Θεὸς θὰ χαρίσει τὴν ἐλευθερία τους. Τοὺς παρότρυνε νὰ ἐγκαταλείψουν τὸν ραγιαδισμὸ καὶ τὴ μοιρολατρία, ποὺ τοὺς κρατοῦσε δέσμιους στὴν τυραννία. Τοὺς ζητοῦσε νὰ διδάσκονται γράμματα ἑλληνικά, ἱδρύοντας Σχολεῖα σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα, γιὰ νὰ μάθουν ὅτι εἶναι ἀπόγονοι ἐπιφανῶν προγόνων. Τοὺς ἐνθάρρυνε νὰ μιλοῦν μόνον Ἑλληνικά. Ὁ πύρινος λόγος του πρὸς τοὺς ὑπόδουλους Ρωμηοὺς: «Χριστὸς καὶ Ἑλλάδα σᾶς χρειάζονται», ἄναψε κυριολεκτικὰ πυρκαγιὲς στὶς ψυχές τους καὶ καρποφόρησε.
Πιστέψτε το, φωνάξτε το νὰ τ᾿ ἀκούσουν ὅλοι καὶ κυρίως οἱ σύγχρονοι χριστιανομάχοι: Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἀνήκει στοὺς πρωτεργάτες τῆς Ἐθνικῆς μας Παλιγγενεσίας! Ἡ Νεομάρτυς Φιλοθέη ἡ Ἀθηναία, ἡ ὁποία μαρτύρησε στὶς 19 Φεβρουαρίου τοῦ 1589, δὲν ἀρκέστηκε στὴ μοναχική της ἡσυχία, ἀλλὰ ἔκανε τὸ Μοναστήρι της ἑστία πνευματικῆς, μορφωτικῆς, κοινωνικῆς καὶ ἐθνικῆς ὄασης στὴν Ἀθήνα, ὅπου ἔβρισκαν ἀπάγκιο χιλιάδες κατατρεγμένοι ἄνθρωποι, Χριστιανοί, ἀκόμη καὶ μουσουλμᾶνοι. Στὸ τεράστιο συγκρότημά της, ποὺ εἶχε ὀνομάσει Παρθενῶνα, εἶχε ὀργανώσει σὺν τοῖς ἄλλοις τεράστιο δίκτυο, ἀπ’ ὅπου ἀντλοῦσε πόρους, μὲ τοὺς ὁποίους ἀπελευθέρωνε αἰχμαλώτους καὶ φυγάδευε χριστιανὲς γυναῖκες στὰ νησιά, ἀδειάζοντας τὰ χαρέμια τῶν Τούρκων. Ὁ Νεομάρτυς Μιχαὴλ ἀπὸ τὴ Γρανίτσα τῆς Εὐρυτανίας, ὁ ὁποῖος μαρτύρησε στὴ Θεσσαλονίκη στὶς 21 Μαρτίου τοῦ 1544, δὲν ἐπαναπαυόταν στὴν ἐπικερδῆ ἐπιχείρηση τοῦ ἀρτοπωλείου του, ἀλλὰ φλεγόμενος ἀπὸ θεῖο ζῆλο ἔγινε ἱεραπόστολος, μεταβάλλοντας τὸ κατάστημα σὲ κατηχητικὸ κέντρο στὴ μεγάλη πόλη, διδάσκοντας Χριστὸ καὶ Ἑλλάδα. Γιὰ τὴ δράση του αὐτὴ κάηκε ζωντανὸς ἀπὸ τοὺς δημίους του. Οἱ τρεῖς Νεομάρτυρες Θεόδωρος, Λάμπρος καὶ Ἀνώνυμος, οἱ ὁποῖοι μαρτύρησαν στὸ Ἀγρίνιο στὶς 2 Νοεμβρίου τοῦ 1786, πλούσιοι ἔμποροι, δὲν νοιάστηκαν στιγμὴ γιὰ τὰ πλούτη τους καὶ τὴν καλοπέρασή τους, ἐπιλέγοντας τὸ μαρτύριο, γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἑλλάδα.
Ἀλλὰ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἀνέδειξε Νεομάρτυρες ἀκόμη καὶ ἀλλόθρησκους μουσουλμάνους, γιὰ νὰ ἀποδείξει ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ μόνη ἀληθινὴ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἡ μόνη ἀληθινὴ πίστη καὶ πὼς ὅλες οἱ ἄλλες πίστεις καὶ θρησκεῖες εἶναι ἀπάτες καὶ ψέμματα, ὅπως τόνιζε ἀδιάκοπα ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός. Γιὰ νὰ δείξει στοὺς ὑπερφύαλους τυράννους ὅτι ἡ τυραννικὴ ἐξουσία ποὺ ἀσκοῦσαν στοὺς ὑπόδουλους Χριστιανοὺς στὸ ὄνομα τῆς θρησκείας τους, δὲν ἦταν θεϊκή, ἀλλὰ σατανική. Ὅτι ὁ μόνος ἀληθινὸς Θεὸς εἶναι ἡ Παναγία Τριάδα, ποὺ μᾶς ἀποκάλυψε ὁ σαρκωμένος Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος δὲν ἐγκρίνει κανενὸς εἴδους τυραννία. Τρανταχτὸ παράδειγμα ὁ Νεομάρτυς Ἰωάννης ὁ ἐξ Ὀθωμανῶν ὁ Βραχωρίτης. Ὄντας ὑψηλόβαθμος θρησκευτικὸς καθοδηγητὴς τῶν μουσουλμάνων, Δερβίσης, ἀσπάστηκε τὴν Ὀρθοδοξία, ὁμολόγησε μὲ ἡρωισμὸ τὴ νέα του πίστη καὶ γι᾿ αὐτὸ βρῆκε τραγικὸ μαρτυρικὸ θάνατο στὸ Ἀγρίνιο στὶς 23 Σεπτεμβρίου τοῦ 1814.
Ὁ Νεομάρτυς Ἀχμέτ ἦταν ἐπιφανὴς Τοῦρκος. Τὸν ἐπισκέφτηκε ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ὡς ἄρρητη εὐωδία ποὺ ἐξέπεμπε ἡ Ρωσίδα Χριστιανὴ σύζυγός του, ὅταν ἐπέστρεφε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Πίστεψε, βαπτίστηκε καὶ κατόπιν πῆγε αὐτοβούλως στὸν Τοῦρκο κατὴ νὰ ὁμολογήσει τὴ νέα πίστη του, μὲ θάρρος καὶ ἀπίστευτη δύναμη, πὼς «ὁ Χριστιανισμὸς εἶναι ἡ μέγιστη καὶ ἡ μόνη ἀληθινὴ θρησκεία». Ἀπαγχονίστηκε στὶς 24 Δεκεμβρίου τοῦ 1682 στὴν Κωνσταντινούπολη. Οἱ μεταστροφὲς τῶν πρώην μουσουλμάνων στὴν Ὀρθοδοξία Νεομαρτύρων ἀσκοῦσαν τεράστια ἐπίδραση στοὺς καταπιεσμένους Ρωμηούς. Οἱ πρώην ἀλλόθρησκοι Νεομάρτυρες, μετὰ τὴ μεταστροφή τους στὴν Ὀρθοδοξία, ὄχι μόνο ζοῦσαν ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, μὰ καὶ ὡς Ἕλληνες, ὅπως ὁ Νεομάρτυς Ἰωάννης ὁ Βραχωρίτης, ὁ ὁποῖος διάλεξε νὰ ζήσει στὶς Φυτεῖες τοῦ Ξηρομέρου ἀνάμεσα στοὺς Ἕλληνες, ὡς Ἕλληνας! Τὸ μαρτύριό τους ἐπιδροῦσε καταλυτικὰ στοὺς ὑποδούλους Χριστιανοὺς στερεώνοντας τὴν πίστη τους στὴν Ὀρθοδοξία καὶ ἐπιβεβαιώνοντας μὲ τὸν πιὸ κατηγορηματικὸ τρόπο τὴ μοναδικὴ ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Ἔτσι τὸ παράδειγμά τους καὶ ὁ ἡρωισμός τους εἶχε ἰσχυρὰ ἀποτρεπτικὰ ἀποτελέσματα κατὰ τοῦ ἐξισλαμισμοῦ. Ὅταν Τοῦρκοι γινόταν Ὀρθόδοξοι ἦταν ἐπιτρεπτὸ Ἕλληνες νὰ γίνουν Τοῦρκοι; Κι ἀκόμη, δὲν θὰ πρέπει νὰ ξεχνᾶμε ὅτι καθ᾿ ὅλη τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας ἁλώνιζαν στὴν Ἑλλάδα καὶ τὶς ὑπόλοιπες Ὀρθόδοξες χῶρες, στίφη παπικῶν καὶ προτεσταντῶν ἱεραποστόλων, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν ἄδεια τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν, ἀσκοῦσαν ἀνελέητο προσηλυτισμὸ στοὺς Ὀρθόδοξους Ρωμηούς. Ὅσοι δὲν γινόταν μουσουλμάνοι, γινόταν παπικοί, γιὰ νὰ ἀπολαμβάνουν τὴν προστασία τοῦ Βατικανοῦ, τὸ ὁποῖο εἶχε ἄριστες διπλωματικὲς σχέσεις μὲ τὴν Ὀθωμανικὴ ἐξουσία καθ᾿ ὅλην τὴ διάρκεια τῆς δουλείας καὶ οἱ παπικοὶ τῆς Ἑλλάδος δὲν γνώριζαν σκλαβιά.
Τὸ παράδειγμα τῶν πρώην μουσουλμάνων Νεομαρτύρων ἀναχαίτισε ἀποτελεσματικὰ καὶ τὴν αὐτομόληση χιλιάδων Ὀρθοδόξων στὴ δυτικὴ αἱρετικὴ πανσπερμία.
Ὑπάρχει καὶ μία ἄλλη σημαντικὴ παράμετρος στὴ δράση τῶν Νεομαρτύρων. Δὲν ὁδηγοῦνταν στὸ μαρτύριο χωρὶς τὴν εὐλογία καὶ τὴ συγκατάθεση τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλὰ σὲ ὅλες σχεδὸν τὶς περιπτώσεις ἔπαιρναν τὴν εὐλογία πνευματικῶν κληρικῶν, οἱ ὁποῖοι ἐκεῖνοι ἀποφάσιζαν πότε ἦταν κατάλληλος καιρὸς τοῦ μαρτυρίου. Κύριο ὁρμητήριο τῶν Νεομαρτύρων ἦταν τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἐκεῖ κατέφευγαν οἱ ἡρωικοὶ ἀθλητὲς τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Πατρίδας γιὰ νὰ πάρουν δύναμη καὶ τὴν ἄδεια γιὰ τὸ μαρτύριο. Οἱ πνευματικοὶ καθοδηγητὲς τῶν Νεομαρτύρων ὀνομάζονταν ἀλεῖπτες, ἦταν αὐτοὶ οἱ ὁποῖοι προετοίμαζαν τοὺς ἀθλητὲς τοῦ Χριστοῦ, κάτι ἀντίστοιχο μὲ ἐκείνους ποὺ προετοίμαζαν καὶ ἄλειφαν μὲ λάδι τοὺς ἀθλητὲς στὰ στάδια τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος. Ἔτσι μποροῦμε νὰ ποῦμε μὲ βεβαιότητα πὼς τὸ Ἅγιον Ὄρος, μὲ τοὺς ἀλεῖπτες του, εἶχε καταστεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα κέντρα ἀντιστάσεως κατὰ τῶν τυράννων Ὀθωμανῶν. Μία ἀκόμη τρανταχτὴ ἀπόδειξη γιὰ τὸν ἐθναρχικὸ καὶ θετικότατο ρόλο τῆς Ἐκκλησίας μας γιὰ τὸ Γένος στὰ ζοφερὰ χρόνια της δουλείας, τὸ ὁποῖο ἀρνοῦνται οἱ σύγχρονοι νεοταξικοὶ ἱστοριογράφοι!
Τὰ μαῦρα χρόνια τῆς δουλείας πέρασαν καὶ ἦρθε ἡ εὐλογημένη ἀνάσταση τοῦ Γένους μας. Τὸ «ὁμόλογο, ποὺ εἶχε ὑπογράψει ὁ Θεὸς», κατὰ τὸν Κολοκοτρώνη, ἐκπληρώθηκε. Πραγματοποιήθηκε ἡ προφητεία τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ καὶ ὁ μαρτυρικός μας τόπος ἔγινε ξανὰ Ρωμαίικο. Χαρὰ ἔγινε στὸν οὐρανὸ ἀπὸ τοὺς Νεομάρτυρες ἐπὶ τῇ Ἐθνικῇ Παλιγγενεσία. Τὸ αἷμα τῶν ἡρώων, Ἐθνομαρτύρων καὶ Νεομαρτύρων, εἶχε ποτίσει ἀρκούντως τὸ δένδρο τῆς ἐλευθερίας τῆς Ἑλλάδος, ἡ ὁποία ἔγινε κρατικὴ ὀντότητα, ἐλεύθερο χριστιανικὸ ἔθνος, χτισμένο καὶ θεμελιωμένο πάνω στὶς θυσίες ἐκείνων. Ὅ,τι ἔχουμε σήμερα τὸ χρωστᾶμε σ᾿ αὐτούς, γι᾿ αὐτὸ καὶ θὰ ἔπρεπε ἡ εὐγνωμοσύνη μας πρὸς αὐτοὺς νὰ εἶναι δεδομένη καὶ τὸ σέβας μας ὑπέρμετρο. Ἀλλὰ ἀλλοίμονο! Γρήγορα ξεχάσαμε τὶς θυσίες τους καὶ τὴν προσφορά τους. Γίναμε ἀγνώμονες! Καὶ τὸ χειρότερο φτάσαμε στὴν κατάντια νὰ γίνουμε κακολόγοι καὶ συκοφάντες τους!
Θέλετε, λοιπόν, νὰ μάθετε γιὰ τὶς γενεσιουργὲς αἰτίες τῆς σημερινῆς μας ἐθνικῆς κατάντιας, ὅπου χάσαμε μαζὶ μὲ τὰ χρήματά μας, τὸν ἐθνικό μας πλοῦτο καὶ μέρος αὐτῆς τῆς ἐθνικῆς μας κυριαρχίας; Ἀναζητῆστε τις στὴν ἀπεμπόληση τῶν γνησίων θρησκευτικῶν, πνευματικῶν, ἠθικῶν, πολιτισμικῶν καὶ ἐθνικῶν μας ἀξιῶν καὶ στηριγμάτων. Ἀναζητῆστε τις στὴν ἀπόρριψη τοῦ Ἑλληνορθοδόξου τρόπου ζωῆς καὶ πολιτείας. Ἀναζητῆστε τις στὴν ἀγνωμοσύνη μας ἀπέναντι στοὺς ποταμοὺς τῶν αἱμάτων καὶ στὶς θυσίες τῶν Νεομαρτύρων καὶ τῶν Ἐθνομαρτύρων τοῦ Γένους μας, οἱ ὁποῖοι δὲν ἀπελευθέρωσαν τὴν Πατρίδα μας μὲ τὴν προοπτική τῆς σημερινῆς ἔσχατης καταπτώσεως!
Λάμπρος Κ. Σκόντζος Θεολόγος-Συντακτική ομάδα του Arisvinews
0 comments: