Από τότε που η COVID-19 ξεκίνησε την εξάπλωσή του σε όλο τον κόσμο το 2020, η παγκόσμια οικονομία έχει δοκιμαστεί με διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας, αστάθεια των τιμών για τα εμπορεύματα, προκλήσεις στην αγορά εργασίας και μείωση των εσόδων από τον τουρισμό. Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει υπολογίσει ότι σχεδόν 97 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ωθηθεί σε ακραία φτώχεια ως αποτέλεσμα της πανδημίας.
Προκειμένου να βοηθήσουν σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση, οι παγκόσμιες κυβερνήσεις αναγκάστηκαν να αυξήσουν τις δαπάνες τους για να αντιμετωπίσουν υψηλότερο κόστος υγειονομικής περίθαλψης, ανεργία, επισιτιστική ανασφάλεια και να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να επιβιώσουν. Οι χώρες έχουν αναλάβει νέο χρέος για την παροχή οικονομικής στήριξης για τα μέτρα αυτά, τα οποία, όπως αναφέρει η Visual Capitalist’s Rail Amoros παρακάτω, έχουν οδηγήσει στα υψηλότερα επίπεδα παγκόσμιου χρέους εδώ και μισό αιώνα.
Για να αναλύσουμε την έκταση του παγκόσμιου χρέους, συγκεντρώσαμε στοιχεία χρέους προς το ΑΕΠ ανά χώρα από την πιο πρόσφατη έκθεση των Παγκόσμιων Οικονομικών Προοπτικών από το ΔΝΤ.
Λόγος χρέους προς ΑΕΠ ανά χώρα: Τα 10 πιο χρεωμένα έθνη
Ο δείκτης χρέους προς το ΑΕΠ είναι μια απλή μέτρηση που συγκρίνει το δημόσιο χρέος μιας χώρας με την οικονομική της παραγωγή. Συγκρίνοντας πόσα οφείλει μια χώρα και πόσα παράγει σε ένα χρόνο, οι οικονομολόγοι μπορούν να μετρήσουν τη θεωρητική ικανότητα μιας χώρας να αποπληρώσει το χρέος της.
Ας ρίξουμε μια ματιά στις 10 κορυφαίες χώρες όσον αφορά το χρέος προς το ΑΕΠ: Έκθεση για τις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές (Έκδοση Οκτωβρίου 2021)
Η Ιαπωνία, το Σουδάν και η Ελλάδα βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με δείκτες χρέους προς το ΑΕΠ πολύ πάνω από το 200%, ακολουθούμενη από την Ερυθραία (175%), το Πράσινο Ακρωτήριο (160%), και την Ιταλία (154%).
Το επίπεδο χρέους της Ιαπωνίας δεν θα αποτελέσει έκπληξη για τους περισσότερους. Το 2010, έγινε η πρώτη χώρα που έφτασε σε αναλογία χρέους προς ΤΟ ΑΕΠ 200%, και τώρα βρίσκεται στο 257%. Για τη χρηματοδότηση νέου χρέους, η ιαπωνική κυβέρνηση εκδίδει ομόλογα τα οποία αγοράζονται κυρίως από την Τράπεζα της Ιαπωνίας.
Μέχρι το τέλος του 2020, η Τράπεζα της Ιαπωνίας κατείχε το 45% του ανεξόφλητου δημόσιου χρέους.
Ποιος είναι ο κύριος κίνδυνος ενός υψηλού δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ;
Η ταχεία αύξηση του δημόσιου χρέους αποτελεί μείζονα αιτία ανησυχίας. Σε γενικές γραμμές, όσο υψηλότερος είναι ο δείκτης χρέους μιας χώρας προς το ΑΕΠ, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα η χώρα να αθετήσει το χρέος της, δημιουργώντας έτσι οικονομικό πανικό στις αγορές.
Η Παγκόσμια Τράπεζα δημοσίευσε μια μελέτη που δείχνει ότι οι χώρες που διατήρησαν δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ άνω του 77% για παρατεταμένες χρονικές περιόδους αντιμετώπισαν οικονομικές επιβραδύνσεις.
Ο COVID-19 έχει επιδεινώσει μια κρίση χρέους που βρίσκεται σε εξέλιξη από την παγκόσμια ύφεση του 2008. Έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) δείχνει ότι τουλάχιστον 100 χώρες θα πρέπει να μειώσουν τις δαπάνες για την υγεία, την εκπαίδευση και την κοινωνική προστασία. Επίσης, 30 χώρες στον αναπτυσσόμενο κόσμο έχουν υψηλά επίπεδα κινδύνου χρέους, πράγμα που σημαίνει ότι αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες στην εξυπηρέτηση του χρέους τους.
Αυτή η κρίση πλήττει τις φτωχές και μεσαίου εισοδήματος χώρες σκληρότερα από τις πλούσιες χώρες. Οι πλουσιότερες χώρες δανείζονται για να ξεκινήσουν πακέτα δημοσιονομικών κινήτρων, ενώ οι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τέτοια μέτρα, με αποτέλεσμα ενδεχομένως την ευρύτερη παγκόσμια ανισότητα.
Το ΔΝΤ Προειδοποιεί για Τα Επιτόκια
Το παγκόσμιο χρέος έφθασε τα 226 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος του 2020, βλέποντας τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο δανεισμός από τις κυβερνήσεις αντιπροσώπευε λίγο περισσότερο από το ήμισυ της αύξησης των 28 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, φέρνοντας τον δείκτη παγκόσμιου δημόσιου χρέους στο ρεκόρ του 99% του ΑΕΠ. Καθώς τα επιτόκια αυξάνονται, αξιωματούχοι του ΔΝΤ προειδοποιούν ότι τα υψηλότερα επιτόκια θα μειώσουν τον αντίκτυπο των δημοσιονομικών δαπανών και θα προκαλέσουν ένταση των ανησυχιών για τη βιωσιμότητα του χρέους. “Οι κίνδυνοι θα μεγεθυνθούν εάν τα παγκόσμια επιτόκια αυξηθούν ταχύτερα από το αναμενόμενο και η ανάπτυξη εξασθενήσει”, έγραψαν οι αξιωματούχοι.
“Μια σημαντική σύσφιξη των οικονομικών συνθηκών θα αυξήσει την πίεση στις πιο χρεωμένες κυβερνήσεις, νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Εάν ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας αναγκαστούν ( to deleverage) να μειώσουν το επίπεδο του χρέους τους ( με απολύσεις προσωπικού, εκποίησης μη κερδοφόρων τμημάτων και άλλα μέτρα περικοπής δαπανών, οι προοπτικές ανάπτυξης θα υποφέρουν”.
Σημείωση μεταφραστή: Αυτή η σκοτεινή διάγνωση αξιωματούχων του ΔΝΤ ήρθε χθες το μεσημέρι σε σύγκρουση με αυτάρεσκες αναπτυξιακές διαβεβαιώσεις κυβερνητικού εκπροσώπου σε τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων.
0 comments: